AYIPLI MALI İADE EDEREK AYIPSIZ -0- KM YENİSİNİ VEYA BEDELİNİ İSTEMEK TÜKETİCİNİN YASAL HAKKIDIR

ÖZET: Öncelikli şu hususu belirtmeliyim ki; birçok firmanın sözlü beyanlarında veya kullanma kılavuzunda yazdığı gibi ayıplı malın (arızalı çıkan arabanın) öncelikle tamir için 2 veya 3 defa servise girmesi, tamiri mümkün olmadığı taktirde malın değiştirilmesi v.s gibi bir seçenek tüketicinin tek ve öncelikli seçeneği değildir? Kullanım kılavuzlarında yer alan bu ibare doğru fakat eksiktir. Daha doğrusu tamiri veya değişimi veya bedel iadesini seçme hakkı firmalara değil tüketiciye tanınmış tercih haklarıdır. Yani tüketici hiç servise gitmeden veya servise gittiği halde arabanın tekrar arızalanması halinde aracının ayıpsız -0- km yenisi ile değiştirilmesini veya ödediği bedelin iade edilmesini isteyebilir. Bu konuda birçok mahkeme kararı vardır.  (Bu mahkeme kararlarının bazıları aşağıda ve ektedir)

Tüketici ayıplı mal ile karşılaştığında derhal malın ayıpsız yenisi ile değiştirme hakkını, ayıplı malı iade ile parasını iade hakkını ve yine isterse tamir hakkını kullanmakta tamamen serbesttir.  Ayıplı mal satan firma ile müteselsil sorumlu olan ithalatçı-imalatçı firma bu talebi derhal yerine getirmekle yükümlüdür. Aksi halde tüketici mahkemelerine müracaatla ayıplı malın iadesini ve değiştirilmesini talep edebilir, ayıplı maldan kurtulabilir, mağduriyetinizi giderebilirsiniz. Dava kazanıldığı taktirde mahkeme kararı ile tüketici-davacı tarafından yapılan dava masrafları da satıcılara-ithalatçılara yüklenecektir.

21.yüzyılın gelişen teknolojisi ve bununla birlikte artan, boyut değiştiren ve gittikçe karmaşıklaşan “alış-veriş” ilişkileri beraberinde değişik ve karmaşık hukuki problemlerin de ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Sistem hukuku gelişen toplumsal ilişkilere karşı kendini yavaşta olsa geliştirmekte ve dev sermaye şirketlerine karşı bireylere bazı haklar tanımak zorunda kalmaktadır. Bu haklar tabi ki serbest piyasa ekonomisi ve sermaye sisteminin devamı için tanınması mecburi bazı haklar olsa da; kullanılmakta daha cesur davranılarak ve halka anlatılarak yaygınlaştırılmalı ve geliştirilmelidir. Tüketici hakları halkın hak arama mücadelesinin bir parçası olmalıdır.

Bu amaçla ve dev şirketlere karşı yavaşta olsa gelişen bireyin ekonomik hakları çerçevesinde ele alınabilecek tüketici haklarının önemi gün geçtikçe daha da fazla ortaya çıkmaktadır. “Tüketici” olarak tanımlanan ve bu şekilde koşullandırılarak konumlandırılan bireyin, tüketirken almış olduğu mal ve hizmetlerle ilgili ortaya çıkabilecek şikâyetlerini hakka dönüştürebilmek için “tüketici hakları” gerekli görülmüştür.

"Hak Arama Kültürü" ve “Bilinçli Tüketici"

Kapitalist sistem, ürettiği ürünleri insanlara sunmadan önce ayıplı olup olmadığını ezcümle insan sağlığına uygun olup olmadığını, herhangi bir kaza riski taşıyıp taşımadığını denetlediğini iddia etse de, özellikle Türkiye'de tüketicilerin haklarını doğru yöntemlerle aramamaları nedeni ile piyasaya ayıplı mal arzı çok fazladır. Otomobiller ayıplıdır, makineler ayıplıdır, bilgisayarlar ayıplıdır, hatta konutlar bile ayıplıdır. Bu ayıplı mallar maddi kayıplara neden olmanın yanında yaşam hakkını ve insan (canlı) sağlığını tehlikeye sokar boyutlara dahi ulaşmaktadır. Fakat ayıplı çıkan bir malla karşılaşan vatandaş en fazla ayıplı malı aldığı yere veya servise götürüp tamir edilmesini beklemektedir. Bu tamirlerinde birçoğu düzgün yapılmamakta “üretim hatalı olan malın” tamiri ile tüketici oyalanmakta ve garanti sürelerinin dolması sağlanmaktadır. Tüketici de bir süre sonra bu ayıplı malı bir başka kişiye satarak v.s bir şekilde elden çıkarmaya uğraşmakta ve "kandırma zinciri" bu şekilde devam etmektedir. Bu şekilde ayıplı malı 3.kişiye satan tüketici de davalara maruz kalabilir. Oysa ayıplı çıkan malın -ister açık ayıp olsun ve derhal fark edilsin, ister gizil ayıplı olsun ve bir kaç sene sonra ortaya çıksın- bu ayıp nedeni ile satıcıya başvuran ve ayıplı malın derhal değiştirilmesini veya ayıplı malı iade ile satış bedelinin geri alınmasını talep eden tüketici sayısı çok azdır. Talep eden olsa da satıcıların kıvrak zekası ve ısrarı ile tüketici kandırılarak bu talebin yasal olarak mümkün olmadığına ikna edilebilmektedirler. Oysa bu konuda kararlı olan ve üretim hatasından kaynaklanan ayıpla karşılaşır karşılaşmaz derhal ve ilk talepte ayıplı malın ayıpsız yenisi ile değişimini veya ayıplı malı iade ile ödenen satış bedelinin iadesinin sağlanması gerektiğini belirten bir çok Yargıtay Kararı bulunmasına rağmen, bu hak kullanılamamaktadır. (Bakınız aşağıdaki Yargıtay Kararı) Türkiye'de "hak arama kültürü" yaygınlaşmaması ve "ne uğraşıyorsun kardeşim mahkeme kapılarında" anlayışı yaygın olduğu için memleket ithalatçılar, üreticiler ve satıcılar için ayıplı mal cenneti durumundadır.

 Tüketici haklarını kullanırken ortaya çıkabilecek problemler nedeni ile genel bir değerlendirme yapmak üzere bu makale kaleme alınmaya çalışılmıştır.

Tüketici hukuku kapsamında da iyi niyet eski Medeni Kanunun lafzı ile “hüsnüniyet” esastır. (M.K.m.2) Tüketici iyiniyetli olmalı ve bu iyi niyetin yanında bu haklılığını ispatlayacak vasıtalara sahip olmalı ve usulüne uygun hareket etmelidir. Yani bazı yasal usullere uymak gerekmektedir. Tüketici hukuku da belirli bir hukuki seremoninin parçasıdır.

Tüketici satın aldığı malın ayıplı çıkması durumunda neler yapmalıdır?

Örneğin, alınan mal bir otomobildir ve otomobilin kapısı farklı renkte, tavanı farklı tondadır ya da motordan veya başka bir yerlerden bir takım sesler gelmekte, ya da başka problemler vardır.

Yeni bir mal alındığında alınan mal öncelikle ayıp bulunup bulunmadığı konusunda dikkatlice kontrol edilmesi gerekmektedir. Bu kontrol esnasında gerektiğinde bir uzmanın yardımı alınması gerekir. Yapılan kontrol neticesinde açıkça görülebilen veya anlaşılabilen problem veya problemler satıcıya derhal bildirilmelidir. Önceden bu bildirimin satın alınma tarihinden itibaren en geç 30 gün içerisinde yapılması gerekmekteydi. Ancak yeni yapılan kanun değişikliği ile artık malın satın alınmasından itibaren ilk altı ay içerisinde meydana gelen problemlerin satın alma esnasında mevcut olduğu kabul edilmektedir. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkından Kanun bu şekilde tüketici lehine bir karine ihdas etmiştir. İspat yükü başlıklı 10.maddenin birinci fıkrası aynen şöyledir:

(1) Teslim tarihinden itibaren altı ay içinde ortaya çıkan ayıpların, teslim tarihinde var olduğu kabul edilir. Bu durumda malın ayıplı olmadığının ispatı satıcıya aittir.

 Bunun yanında tüketici malı ayıplı olarak satın aldığı veya satış esnasında ayıptan haberdar olduğu satıcı tarafından iddia ve ispat edilebiliyor ise satışın bir ayıplı satış olduğu ileri sürülemeyecektir.

 Bunların dışındaki ayıplara karşı tüketicinin seçimlik hakları saklıdır.

 Buna rağmen tüketicinin vakıf olduğu bütün ayıpları derhal satıcıya yazılı olarak iletmesinde büyük fayda olacaktır. Ayıp ihbarının  bizzart satıcı veya ithalatçı(distiribütörün) kurumsal e-posta adresine gönderilecek e-posta yolu ile, noter aracılığı ile veya iadeli taahhütlü mektupla yapılması şekil zorunluluğu bulunmasa da ispat açısından gereklidir.

Ayıplı Malda tercih hakkı tüketicinindir:

Öncelikli şu hususu belirtmeliyim ki; birçok firmanın kullanma kılavuzunda yazdığı gibi ayıplı malın tamir için 2 defa servise girmesi, tamiri mümkün olmazsa malın değiştirilmesi gibi bir seçenek tüketicinin tek ve öncelikli seçeneği değildir? Kullanım kılavuzlarında yer alan bu ibare doğru fakat eksiktir. Daha doğrusu ayıplı malın ücretsiz onarılması tamiri, ayıplı malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi veya satışın iptali ile satıcıya ödenen satış bedelinin iadesini isteme seçenekleri firmalara değil tüketiciye tanınmış seçeneklerdir. Tercih hakkı tüketiciye tanınmıştır.

Tüketici malın ayıpsız yenisi ile değiştirme hakkını, ayıplı malı iade ile parasının iade hakkını veya  yine isterse tamir haklarından birisini seçmek ve kullanmakta serbesttir. (6502 sayılı TKHK m.11)

Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi hakları üretici veya ithalatçıya karşı da kullanılabilir. 

Tüketicinin seçimlik hakları

MADDE 11 – (1) Malın ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda tüketici;

a) Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme,

b) Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme,

c) Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme,

ç) İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme, seçimlik haklarından birini kullanabilir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.

Öncelikli seçenekler ayıplı malın alınması ve yerine hiçbir ücret almadan ayıpsız aynı maldan verilmesi veya ayıplı malın alınarak satış bedelinin aynen iade edilmesidir. Ayıplı mal ilk talepte ayıpsız yenisi ile değiştirilmek mecburiyetindedir. (Yargıtay 13.Hukuk Dairesi’nin 2006/1452 E. 2006/5312 K. Sayılı kararı) Bu kural açısından ayıplı malın 1 lira değerinin olması ile yüz bin lira değerinde olması arasında hiçbir fark yoktur. Malın boyutlarının küçük veya büyük olmasının arasında da hiçbir fark yoktur. Şu firma ile bu firma arasında da bir fark yoktur. Tüketiciler, bazı firmaların "bizim böyle bir uygulamamız yok, verin servise gönderelim veya bırakın tamir edelim, parçasını değiştirelim, fabrikaya geri gönderip, tamir ettirelim, boyattıralım v.s" cevaplarına aldırmamalıdır. Firmalara göre kanunlar farklı değildir. Bilinmelidir ki tercih hakkı tüketicinindir. Bu nedenle tüketiciler haklarını kullanmakta ısrarcı olmalıdır.

Kural ayıplı malın yenisi ile değiştirilmesi veya ayıplı malın iade alınarak satış bedelinin iade edilmesidir. (6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun madde 11) Bu işlem için ayıplı malın ikiden veya 3 'ten fazla tamire girmesi ve saire ye gerek yoktur. Hatta tüketici malı tamire verdiği takdirde malın yenisi ile değiştirme hakkını zora sokmuş olmaktadır. Bu durumda tüketicinin tamir hakkını kullandığı kabul edilmekte ve tamir hakkını kullandığında ise malın yenisi ile değiştirilmesi veya bedel iadesi için aynı arızanın veya farklı arızanın tekrar gerçekleşmesi gerekmektedir. Tabi tüketici tamir hakkını kullanmasına rağmen azami tamir süresi geçmiş (30 işgünü-YENİ YÖNETMELİĞE GÖRE 45 İŞ GÜNÜ) veya tamir gerçekleşmemiş ise tekrar bedel iadesi veya ayıpsız misli ile değişim haklarını kullanabilecektir.

24.04.2011 tarihinden sonra alınmış mal veya araçlarda malın tamirine başlanması durumunda değişim veya bedel iadesi hakkının tekrar gündeme gelebilmesi için ise Tüketiciye teslim edildiği tarihten itibaren, garanti süresi içinde kalmak kaydıyla, bir yıl içerisinde en az dört defa veya imalatçı-üretici ve/veya ithalatçı tarafından belirlenen garanti süresi içerisinde altı defa arızalanmasının yanı sıra, bu arızaların maldan yararlanamamayı sürekli kılması gerekmektedir.  (Değişik bent: 24/04/2011 - 27914 S. R.G. Yön./8. md.) (İş Günü: Ulusal, resmî ve dini bayram günleri ile yılbaşı, 1 Mayıs ve pazar günleri dışındaki çalışma günlerini, ifade eder.)

Şu anda yürürlükte olan Garanti Belgesi Uygulama Esaslarına Dair Yönetmeliğe göre ise ayıplı aracın tamirinden sonra aynı veya farklı arızanın tekar ortaya çıkması, yani malın tekrar arızalanması durumunda ödenen bedelin iadesi veya ücretsiz ayıpsız misli ile değişim haklarını tekrar ortaya çıkarmaktadır. Ezcümle 2,3,4 veya 6 defa arızanın gerçekleşmesi değil tamire rağmen aracın tekarar arızalanması tekrar değişim ve bedel iadesi haklarını kullanmak için yeterlidir.

Bu nedenle tüketici satın aldığı ürünü, malı, hizmeti her ne ise derhal kontrol edip var ise ayıplarını tespit etmeli/ettirmeli, teslim tutanağına ayıpları şerh düşmeli veya daha sonra gördüğü ayıplar için vakit geçirmeksizin derhal satıcıya, imalatçı veya ithalatçıya telgraf, fax, e-mail, iadeli taahhütlü mektup veya noter kanalı ile ihbar etmelidir.

 Ayıbı ispat amacıyla tespit için birçok yol vardır. (Satın alınan alın malın servislerinde aracın başında durarak sadece sorunun ne olduğunun tespiti ve bunun yazılı olarak alınması, Hakem heyetlerine müracaat, mahkemeden delil tespiti v.s gibi) Tüketici bu ihbarda aynı zamanda tercihini de belirtmelidir. Satıcı talebi kabul etmediği taktirde, malın değerine göre Tüketici İl ve İlçe Hakem Heyetlerine başvurulması durumunda maldaki ayıp mutlaka tespit edilecektir.

Akabinde ise, satın alınan malın ayıplı, arızalı, kusurlu, imalat hatalı v.s olması ve/ya bu durumun sonradan ortaya çıkması halinde (gizli ayıp) direkt olarak Tüketici mahkemelerinde malın değişimi veya bedel iadesi davası açılması da ihtarın etkisini doğurmaktadır.

Ayrıca tüketici mahkemesi tarafından yargılama masrafları ve avukatlık ücretinin de ayıplı mal satandan tahsil edilmesine karar verilecektir.

Ayıplı Malın İadesi Sorunu

Ayıplı mal ve özel olarak da ayıplı araçlarla karşılaşan tüketicilerin “bedel iadesi” veya “ücretsiz değişim” haklarının doğabilmesi İçin ayıplı aracı ithalatçı, servis veya bayiine teslim ve iade etmesi koşulunun bulunup bulunmadığı hususu yargısal uygulamada tereddüt yaratmıştır. Yargıtay ilk zamanlarda aracın iade edilebilmesi ve bedel iadesi talep edilebilmesi için aracın fiilen iade edilmesi şartının aramakta ve bu koşul davadan önce yerine getirilmemiş ise ancak “satış bedelinden indirim” veya “ücretsiz tamir” hakkının kullanılabileceğini fakat ayıplı malı-aracı iade ile bedelinin tahsilinin mümkün olmadığına karar vermekte idi.

Servis, bayii ve ithalatçıların ayıplı aracı kendiliklerinden teslim almayacağı bir gerçek iken bedel iadesi için aracın iade edilmesi şartını aramak, tüketiciye yerine getiremeyeceği bir sorumluluğu yüklemek anlamını taşımakta idi. Çünkü hiçbir bayii, servis veya ithalatçı “evet benim yoğurdum ekşi” yani malım ayıplı diyerek ayıplı aracı teslim ve iade almamaktadır.

Bu nedenle Yargıtay daha sonraki senelerde bu yanlıştan dönerek ayıplı aracın iadesi ve bedelinin tahsili davalarında “aracın fiilen davalılara iade edilmiş olması” koşulunu aramaktan vazgeçmiştir. Yani araç dava sonuna kadar tüketicide bulunsa ve mevcut hali ile kullanılsa dahi herhangi bir kullanım bedeli ödemeden malın iadesi ve bedelin tahsili talep edilebilmektedir.

Aşağıdaki Mahkeme Kararları makalemizin özünü oluşturan ayıplı malın iadesi ve ayıplı mala ödenen satış bedelinin tahsili ile ayıplı malın ayıpsız misli ile değişimi ile ilgilidir. Tüketici hukuku alanında yapılacak olan çalışmalar için örnek olarak verilmiştir.

                          T.C.                                                                                              e-imzalıdır

                   İSTANBUL

      BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ

          18. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO: 2019/2267 

KARAR NO: 2022/902                                                TÜRK  MİLLETİ  ADINA     

           BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI

İNCELENEN KARARIN

MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 5. TÜKETİCİ MAHKEMESİ

TARİHİ: 23/05/2019

NUMARASI: 2018/719 Esas, 2019/396 Karar 

DAVACI: N.A-     

VEKİLİ: Av. YUSUF AYIK - Halaskargazi Cad. Küçük Bahçe Sk. No:29 Topdemir İş Merkezi D:18-19 34360 Şişli/ İSTANBUL

DAVALI: 1 -H. OTOMOTİV Y. VE PAZ.A.Ş - 

  VEKİLİ: Av. A.Y  

DAVALI: 2 -M... ANONİM ŞİRKETİ   

VEKİLİ: Av. AT

İHBAR OLUNAN: 1 -M. OTOMOTİV TİCARET VE SANAYİ ANONİM ŞİRKETİ - 

VEKİLİ: Av. ABDULLAH PEHLİVAN - İstanbul Dünya Ticaret Merkezi A-3 Blok K:16 No:461 Yeşilköy Bakırköy/İSTANBUL

İHBAR OLUNAN: 2 -N... MOTORLU ARAÇLAR LİMİTED ŞİRKETİ     

DAVANIN KONUSU: Ayıplı Aracın Ayıpsız Misli ile Değişimi ve Tazminat 

BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ

KARAR TARİHİ:  06/04/2022

KARARIN YAZILDIĞI  TARİH :  11/04/2022                 

Taraflar arasındaki ayıplı aracın ayıpsız misli ile değişimi ve tazminat davasın verilen karara karşı taraf vekillerince süresinde istinaf yoluna başvurulduğundan, dosya içeriğine göre incelemenin duruşmalı yapılmasına gerek görülmediğinden, dosyanın tevdi edildiği Dairemiz Üye Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra, yapılan müzakerede de ön inceleme ve usule ilişkin eksikliğin bulunmadığının anlaşılması üzerine, işin esasına geçilmek suretiyle dosya üzerinden heyetçe yapılan inceleme ve değerlendirme sonunda;                 

GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; 06.08.2017 tarihinde davalı yetkili bayiden müvekkili davacının satın aldığı M.... model ve marka sıfır aracın, satıştan  4 ay sonra "motor arızası işareti" verdiğini, yetkili bayide bazı müdaheleler ve tamiratlar  yapılarak aracın teslim edildiğini; aracın 15000 km bakımı yapılırken yine araçtaki motor ve diğer şikayetler nedeniyle servis fişi altına alınarak arızanın kullanım kaynaklı olmadığı belirlenerek 23.01.2018 tarihli iş emri ile "turbo şarj borusu ve turbo şarj hava değişim/onarım" işleminin yapıldığını; 26.06.2018 tarihinde "manevra /direksiyon arıza" işareti verdiğini, direksiyonun kilitlenerek aracın yolda kaldığını, yetkili servis tarafından yazılım yüklenerek aracın müvekkiline teslim edildiğini; 25.09.2018 tarihinde aynı arızanın tekrarladığını, direksiyonun kilitlendiğini, aracın çekici yardımı ile servise götürüldüğünü, araçtaki arızanın direksiyon sisteminden kaynaklandığını ve tüm direksiyon sisteminin değişmesi gerektiğinin bildirildiğini, bunun üzerine distribütör ve satıcı firma ile yaptığı görüşmelerde aracın değişimini talep edilmişse de bu talebin reddedildiğini, hatta arızanın kullanım kaynaklı olduğu garanti kapsamında tamir edilemeyeceğinin bildirilerek tamir ücretini ödenmesinin istendiğini, ihtirazi kayıtla ödeme yapıldığı ve 05.10.2018 tarihinde aracı teslim alındığını, araçtaki problemlerin giderilemediğini, şu anda bir hata vermese dahi her an tekrar yolda kalılanabileceğini, aracın orjinalliğini yitirmiş olması nedeniyle araca olan güvenin kalmadığını, araçtaki arızanın gizli ayıp niteliğinde olduğunu ileri sürerek, aracın misli ile değiştirilmesi ve tahsil edilen 26.600,27 TL onarım masrafının tahsiline; mümkün olmaması halinde 26.600,27 TL lik onarım masrafı ile birlikte şimdilik 10.000 TL değer kaybına ilişkin taleplerinin ödeme ve dava tarihlerinden itibaren işleyecek avans faizi ile hüküm altına alınması talep ve dava olunmuştur.                                                   

Davalı M.... A.Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; araçtaki arıza bilgilerinin davacı tüketiciden ağır kusur ve hile ile gizlendiği iddiasının gerçek dışı olduğunu, dava konusu aracın servise bakım için başvurduğunu araçta herhangi bir arıza bulunduğu vs yönünde bir başvurunun sözkonusu olmadığını, aracın 23.01.2018 tarihinde 15.000 km bakımı için yetkili servise bırakıldığını, her ne kadar " diğer şikayet nedeni ile servis fişi altına aracın arızasının kullanım kaynaklı olmadığı " şeklindeki ifadenin hatalı olduğunu, zira dava konusu aracın servise bakım için başvurduğunu, 26.06.2018 tarihinde N. ... AŞ'ye  manvera yardım ikazı yanıyor şikayeti ile giriş yaptığını, şikayetin garantiden giderilerek aracın sorunsuz olarak davacıya teslim edildiğini,  03.09.2018 tarihinde M ... Aş ye  "araç ön kısmından çukura düşmüş, hasar tespit onarım" şikayeti ile başvurulduğunu, dolayısıyla dava konusu aracın hasarlı olduğunu, 25.09.2018 tarihinde direksiyonda serleşme oluşyor şikayeti ile M.. Aş ye başvurulduğunu, sunulan fotoğraflarda da görüldüğü üzere jantlarda oluşan darbelerin aracın kullanımı sırasında kaldırıma çıkartılması sonucu oluştuğunun servis tarafından değerlendirildiğini, kullanıma bağlı olarak oluşmuş olan arızanın garanti kapsamında sayılamayacağını, belirtilen şikayetlerin tamamen birbirinden farklı şikayetler olduğunu, kanunun emredici hükümlerine göre verilen garanti ayıba karşı tekeffül müessesini ortadan kaldıracak nitelikte, her şikayet ve arızanın aracın değiştirilmesi veya bedelin iadesine sebep olacak nitelikte olduğunun düşünmenin hukuka ve hakkaniyet ilkelerine aykırı olduğunu, araçta maldan yararlanmayı önemli ölçüde azaltacak ya da ortadan kaldıracak imalattan kaynaklı herhangi bir ayıp sözkonusu olmadığını, davacının onarım seçimlik hakkını kullanmış olup şikayetin giderildiğini, dava konusu aracın sahibinin kullanımına bağlı hasarlı araç olup olmadığının araştırılması taleplerinin olduğunu, hal ve şartların sözleşmeden dönmeyi haklı göstermiyorsa da hakim kullanılan dönme hakkının yerine sadece bedel indirimine hükmedebileceğini, avans faizi talebinin mümkün olmadığını, değer kaybına ilişkin talebin hukuken mümkün olmadığını beyan ederek davanın reddini talep etmiştir.  

Davalı H... AŞ vekili cevap dilekçesinde özetle; araçta imalat ve üretimden kaynaklı bir kusur bulunmadığını, aracın ayıpsız bir şekilde davacıya teslim edildiğini, aracın H .. Otomotivin yetkili servisine getirilmemesi nedeniyle varsa servis hatasının aracın teslim edildiği ve onarımına izin verilen servislerden zararın talep edilmesi gerektiği, aracın servise getirilerek garanti kapsamında onarımlarının yapıldığını, araç değişimine karar verilebilmesi için araçta imalat hatası bulunması ve bu arızanın esaslı olması ve gidirelebilir mahiyette olmaması gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.

İlk Derece Mahkemesince; "direksiyon kutusu arıza onarım bedeli toplam 26.600,27 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen alınıp davacıya verilmesine" karar verilmiş; bu karar taraflarca istinaf edilmiştir.

Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu aracın müvekkili tarafından servise bırakıldığını ancak davalılar ve yetkili servisleri tarafından müvekkilinin onayı dışında tamir edilerek tamir masraflarının tahsil edildiğini, müvekilinin aracın değişimine dair talep haklarını saklı tutarak ve bu konudaki şerhi araç teslim tutanağı altına yazarak aracın teslim alındığını, mahkemece belirlenen tamir masrafları araç değerine oranla önemsiz bir miktar olmayıp misli ile değişim kararı verilmesi gerektiğini, müvekkilin önemli bir bedel ödeyerek ve güvenilir olduğunu düşünerek aracı 0 km aldığını, oluşan arızalar nedeniyle araçtan beklenen faydanın sağlanamadığını, misli ile değişime yönelik karar verilmesi gerektiğini, bir taraf için ticari olan iş diğer taraf için de ticari olacağından avans faizine hükmedilmesi gerektiğini ve faizin de ödeme tarihinden itibaren iade edilmesi gerektiğini beyan ederek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak, öncelikli talep doğrultusunda aracın ayıpsız misli ile değişimine ve tamir masraflarının tahsili yönünde karar verilmesi, mümkün değilse davanın kabulü ile araç tamir masraflarının yasal faizi ile değil avans faizi ile ödeme tarihinden itibaren müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı H..  Otomotiv vekili istinaf dilekçesinde özetle; söz konusu arıza nedeniyle  imalat/üretim hatası bulunduğuna dair varılan hükmün hatalı olduğunu, bilirkişi raporuna yaptıkları itiraza itibar edilmediğini, araç üzerinde üstün körü bir inceleme yapıldığını, araç üzerinde yapılan hiçbir teknik inceleme verisi bulunmadığını, bilirkişilerin servis kayıtları, formlar vs belgeri incelenmek suretiye kanaate vardıklarını, rapor bu haliyle hükme esas alınamayacağını, aracın aslına uygun onarım yapılmadan tüketiciye teslim edildiyse olayda servis hatasının bulunup bulunmadığı ayrı bir konu olduğunu, aracın ayıpsız kusursuz bir şekilde davacıya teslim edildiğini,  direksiyon kutusu arızasının davacının kötü kullanımı nedeniyle meydana geldiğini belirterek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı M .. A.Ş vekili istinaf dilekçesinde dilekçesinde özetle; dava konusu aracın 23.01.2018 tarihinde 15.000 km bakımı için yetkili servise bırakıldığını ve  aracın bakım işlemlerinin yapıldığını, 26.06.2018 tarihinde N... Motorlu Araçlar Türk AŞ'ye  "manvera yardım ikazı yanıyor" şikayeti ile giriş yaptığını, şikayetin garantiden giderilerek aracın sorunsuz olarak davacıya teslim edildiğini;  03.09.2018 tarihinde M.. Ticaret Türk AŞ'ye  "araç ön kısmından çukura düşmüş, hasar tespit onarım" şikayeti ile başvurulduğunu, dolayısıyla dava konusu aracın hasarlı olduğunu; 25.09.2018 tarihinde "direksiyonda serleşme"  şikayeti ile M... Ticaret Türk AŞ'ye başvurulduğunu, sunulan fotoğraflarda da görüldüğü üzere jantlarda oluşan darbelerin aracın kullanımı sırasında kaldırıma çıkartılması sonucu oluştuğunun servis tarafından değerlendirildiğini, kullanıma bağlı olarak oluşmuş olan arızanın garanti kapsamında sayılamayacağını, belirtilen şikayetlerin tamamen birbirinden farklı şikayetler olduğunu, bilirkişi raporundaki servis tarafından direksiyondaki arızanın kök nedeni tespit edilmeden ve de tekrar soketin takılarak çalıştığının görülmesi üzerine müşteriye teslim edildiği tespit edilmiştir şeklindeki değerlendirme mezkur araçla ilgili servis işlemlerini yapmış olan servisin sorumluluğunu doğuracağından herhangi bir servis hizmeti vermeyen ithalatçı müvekkil şirketin sorumlu tutulmuş olmasının hatalı olduğunu, davacının şikayetinin üretim kaynaklı bir arızadan kaynaklanmadığından imalatçının/ithalatçının sorumlu tutulmasının mümkün olmadığını, bilirkişi tarafından arızanın servis kusurundan kaynaklanıp kaynaklamadığının tespitinin gerektiğini, bilirkişi raporundaki üretim hatasına ilişkin görüşün hiçbir teknik veriye dayanmadığını, servis kayıtlarındaki işlemlerin nitelikleri ve aracın kullanımına engelleyen bir durum olmadığı hususlarının gözardı edildiğini, bilirkişi raporunda dava konusu aracın kullanıma bağlı hasara uğradığının belirtildiği ancak bu hasarın araçta yaratmış olduğu değer kaybı ile ilgili herhangi bir değerlendirme yapılmadığını, dava konusu aracın sahibinin kullanımı sırasında trafik kazasına karşımış hasarlı bir araç olduğu hususu bilirkişiler tarafından tespit edildiğini, bu kaza nedeniyle araçta oluşan değer kaybı yönünden bir değerlendirme yapılmadığını, dava konusu aracın kullanımı sırasında meydana gelen kaza sonucunda aracın hasarlanmasının kullanıcı kaynaklı olduğunu, ek raporun da aynı gerekçe ile yetersiz olduğunu, itirazları karşılar nitelikte olmadığını belirterek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

Dava, ayıplı araç satışından kaynaklı misli ile değişim talebinin yanı sıra aracın onarımı için yapılan masrafların tahsili; mümkün olmaması halinde ise onarım masrafları ile birlikte araçtaki değer kaybı belirlenerek bunun tahsili isteklerine ilişkindir.

Davacı, davalı şirketten satın aldığı aracın ayıplı olduğu ve bu ayıbın üretimden kaynaklı olduğuni ileri sürmüş; davalılar ise ayıp iddialarının doğru olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

İlk derece mahkemesince taraf delilleri toplanmış, araç satış sözleşmesi ve aracın servis formları ve araçta tamire ilişkin kayıt ve belgeler getirtilip alınan bilirkişi kök ve ek  raporlar gözetilerek,  dava konusu araçta üretim ve imalat kaynaklı ayıbın bulunduğu, davacının araçtan beklenen faydayı sağlayamadığı, direksiyon kutusundaki parçanın onarımının değer kaybı oluşturmayacağı, aracın ücretsiz değişimini gerektirecek ölçüde araçta hasar oluşmadığı gerekçesi ile davacının aracın onarımı için yapmış olduğu  26.600,27 TL masrafın dava tarihinden itibaren yasal faizi ile tahsiline karar verilmiştir.

Dava konusu aracın  06.08.2017 tarihinde 152.078,60 TL bedelle davacı tarafından sıfır (0) km olarak satın alındığı, davalı H.. Otomotiv'in aracın satıcısı, diğer davalı şirketin ise aracın üretisici/ithalatçısı olduğu anlaşılmaktadır.  

23.01.2018 tarihinde 15.760 km'de, 30.04.2018 tarihinde 24.210 km'de, 26.06.2018 tarihinde 30.400 km'de, 16.07.2018 tarihide 32.069 km'de, 03.09.2018 tarihinde 41.355 km'de, 05.10.2018 tarihinde 41.356 km'de, 21.12.2018 tarihinde 49.101 km'de araca servis tarafından bir takım iş ve işlemler yapıldığı; davacının 05.10.2018 tarihli işlem nedeniyle yapılan" direksiyon dişli kutusu, yürür aksam ölçümü, hidrolik direksiyon sökülmesi ve takılması, çekici ücreti" olmak üzere ihtirazi kayıt koymak suretiyle toplam 26.600,27 TL ödeme yaptığı anlaşılmaktadır.

Somut olayda, öncelikle araçta üretimden kaynaklı gizli ayıp bulunup bulunmadığı tespit edilerek, aracın misli ile değiştirilmesi şartlarının oluşup oluşmadığı, bu mümkün değil ise araçta bir değer kaybının oluşup oluşmadığı ile "ücretsiz onarım hakkı" nedeniyle buna ilişkin yapılan masraflarının iadesinin mümkün olup olmadığının açıklığa kavuşturulması gereklidir.

6502 sayılı Yasa'nın 11/1.maddesinde, malın ayıplı olması durumunda tüketicinin seçimlik hakları düzenlenmiştir. Bu seçimlik haklarda tüketici; bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Tüketici seçimlik haklarından herhangi birisini kullanabilecektir. Ne var ki, tüketici bu hakkını kullanırken objektif iyiniyet kuralları içerisinde hareket etmek zorundadır.6502 sayılı Yasa 11/3. maddesinde “Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması hâlinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim haklarından birini kullanabilir. Orantısızlığın tayininde malın ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik haklara başvurmanın tüketici açısından sorun teşkil edip etmeyeceği gibi hususlar dikkate alınır.” düzenlemesi mevcuttur. Yine aynı Yasa'nın 83/1. maddesi ile Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda hüküm bulunmayan hâllerde genel hükümlerin uygulanacağı düzenlemesi yapılmıştır. Görüleceği üzere yasa koyucu, 11. maddenin birinci fıkrası ile tüketicinin seçimlik haklarını sıralama yoluyla düzenlemiş, bu seçimlik haklardan “ücretsiz onarım” ve “malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi” seçimlik haklarının kullanılması halinde karşı taraf için hakkaniyete aykırı olarak orantısız güçlüklerin ortaya çıkması halini ise tüketici insiyatifinde olan seçim hakkının bir istisnası olarak aynı maddenin üçüncü fıkrasında hüküm altına almıştır.

Bu düzenleme ile aynı mahiyette olan bir düzenlemeye de 6098 sayılı TBK’nın 227/3. maddesinde yer verilmiş olup, buna göre, “Alıcının, sözleşmeden dönme hakkını kullanması hâlinde, durum bunu haklı göstermiyorsa hâkim, satılanın onarılmasına veya satış bedelinin indirilmesine karar verebilir.” Her iki düzenlemede esas olarak kullanılan seçimlik hakkın ortaya çıkaracağı sonucun karşı taraf için orantısızlık yaratması ve durumun bunu haklı göstermemesi gibi özünde Türk Hukuk sisteminin temelini oluşturan hakkaniyet ilkesine dayanmakta olup; somut olayın yapısı ve bu ilkenin uygulanırlığı noktasında takdir hakkını da hakime yüklemiştir.  (Yargıtay 13.HD'nin 2018/929 Esas-2020/2698 Karar sayılı, 20/03/2018 gün ve 2018/3387 Esas-2020/5467 Karar sayılı  ilamları)

İlk derece mahkemesince araç başında yapılan keşif sonrası, konusunda uzman Yıldız Teknik Üniversitesi Makine Fakültesi öğretim üyelerinden teşekkel bilirkişi heyetinden alınan 22.09.2019 tarihli raporda "Davaya konu aracın servis geçmişi incelendiğinde; 26.06.2018 tarihli servis evrakı ve eklerinden anlaşılacağı üzere, aracın gösterge panelinde manevra ikazı ışığı yandığı ve de aracın çekici marifetiyle 30.400 km'deyken yetkili servise götürüldüğü tespit edilmiştir. Garanti formunda ise, araca acil servis hizmetinin uygulandığı ve de direksiyonun ağır olduğunun görülerek çekici ile servise getirildiği, aracın kumanda kutusunu tanımadığının görüldüğü ve manuel olarak da kumanda kutusuna bağlanılamadığı, direksiyon geriliminin ölçüldüğü ve de hattın kontrol edildiği ve de problem görülmediği, ardından direksiyon soketinin takıldığı ve çalıştığının görülmesi üzerine, test sürüşüne çıkıldığı tespit edilmiştir. Ancak, servis tarafından direksiyondaki arızanın kök nedeninin tespit edilmeden ve de tekrar soketin takılarak çalıştığının görülmesi üzerine müşteriye teslim edildiği tespit edilmiştir. Ş. A. 'ın Hasar Servis Müdürlüğü'ne yazmış olduğu beyanda, 31/08/2008 tarihinde saat 22:30 esnasında yol üzerindeki hafif bir çukura girmesi sonucunda jant ve motor korumasının hasar gördüğü, bir süre sonra aracına manevra arıza ikaz ışığı yanarak direksiyon simidinin dönmediğini ifade etmiştir. Diğer taraftan, tahkikat evrakına ibraz edilen servis formları ve ekspertiz raporu beraber değerlendirildiğinde, davaya konu aracın 31/08/2018 tarihli olayda, yalnızca direksiyon kutusunun arıza yapması ve dier aksamlarının meydana gelen olayda hasar görmemiş olması, davaya konu direksiyon kutusu arızasının zaten halihazırda mevcut olduğu kanaati heyetimizce oluşmuştur. Zira, davaya konu aracın yalnızca direksiyon kutusunun arızalanarak, çukura girmeden dolayı rot kolları, rotiler, salınacak ve süspansiyon sisteminin herhangi bir ciddi hasar almaması ve değişmemesi, davaya konu arızanın zaten halihazırda araçta mevcut olana ve aslına uygun onarım gerçekleştirilmeden tüketiciye teslim edilen aracın direksiyon kutusu kaynaklı meydana geldiği, dolayısıyla davaya konu aracın Ayıplı Mal olarak değerlendirilmesi gerektiği, davaya konu direksiyon kutusu arızasının onarım bedelinin 05/10/2018 tarihli e faturadan da anlaşılacağı üzere 26.600,27 TL tuttuğu ve bu meblağın tüketici tarafından ödendiği tespit edilmiştir." görüş ve kanaatine varılmıştır.

İtiraz üzerine aldırılan 24.04.2019 tarihli ek raporda "...davaya konu araçta yalnızca direksiyon kutusunun çukura girmeden dolayı arızalanarak rot kolları, rotiller, salıncaklar ve taşıt askı sistemlerinin hasar almamasının davaya konu araçta üretim ve imalat kaynaklı ayıbın mevcut olduğunu gösterdiğini ve ayıplı mal olarak değerlendirilmesi gerektiği ancak davaya konu direksiyon kutusu arızasının onarımının gerek 01/06/2015 tarihli Hazine Müşteşarlığının hesaplama yöntemine gerek SED'e göre gerekse de yerleşik içtihatlarca belirlenen reel değer kaybına göre, sökülebilir, takılabilir dışarıdan görünmeyen direksiyon kutusu gibi bir parçanın onarımının değer kaybı oluşturmayacağı..." görüş ve kanaatine varılmıştır.

Somut olay ele alındığında; Dava konusu aracın sıfır kilometre olarak  06.08.2017 tarihinde 152.078,60 TL bedelle satın alınmasını mütekaip, 1 - 1,5 yıllık süre içerisinde değişik tarihlerde benzer şikayetlerle servise götürülmüş olduğu, bazılarında yolda kalarak çekici marifetiyle servise götürelebildiği, son olarak " direksiyon dişli kutusu, yürür aksam ölçümü, hidrolik direksiyon sökülmesi ve takılması, çekici ücreti " olarak 26.600,27 TL tahsilat yapıldığı, araçta yapılan direksiyon dişli kutusunun değiştirilmesi işleminin araçta beklenen faydayı azaltarak, davacı tüketicinin araca olan güveninin azalmasına yol açtığı, alınan bu miktar araç bedeli olan 152.078,60 TL ile oranlandığında azımsanamayacak bir oranın ortaya çıkacağı, davacının onarım bedeline ilişkin tahsilat yaparken " ihtirazi kayıt " düştüğü, bu hususlar birlikte ele alındığında  TKHK'nun 11/3 maddesinde hüküm altına alınan "misli ile değişim" seçimlik hakkın kullanımının yasal şartlarının oluştuğu, bu halde davacıdan tahsil edilen onarım bedelinin davalılar tacir oldukları gözetilerek avans faizi ile hüküm altına alınması gerektiği anlaşılmaktadır. Davacı istinaf talebinde haklıdır. 

Bu itibarla; davalıların istinaf taleplerinin reddine, davacının istinaf talebinin kabulü ile  HMK m.353/1-b-2 gereğince ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, dava konusu aracın seçimlik haklar kullanılmasına rağmen üretimden kaynaklı gizli ayıp mevcudiyeti ve tekrarı nedeniyle misli ile değişim talebinin kabulüne, dava konusu aynı özellik ve vasıflardaki aracın davalılardan alınarak davacıya verilmesine, davacının elindeki ayıplı aracın davalıya teslimine, davacıdan alınan 26.600,27 TL onarım bedelinin davalılardan avans faizi ile birlikte alınarak davacıya verilmesine, karar verilmesi sonuç ve kanaatine oybirliğiyle varılmakla aşağıdaki hüküm kurulmuştur.                     

HÜ K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;

A.İstinaf Başvurusu Yönünden;

1.Davalıların istinaf taleplerinin REDDİNE,      

2.Davacının istinaf talebinin KABULÜNE, HMK m. 353/1-b-2 uyarınca BAKIRKÖY 5. TÜKETİCİ MAHKEMESİ'nin 23/05/2019 tarih, 2018/719 Esas, 2019/396 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,                                                            

3.İstinaf incelemesinin duruşmasız olarak yapılması nedeniyle AAÜT 2/2 hükmü uyarınca davacı lehine ücreti vekalet takdirine yer olmadığına,

4.Alınması gereken istinaf harçları peşin olarak yatırıldığından yeniden alınmasına yer olmadığına,                                  

B.Davanın Esası Yönünden;       

1.DAVANIN KABULÜNE; dava konusu 3..  ... plakalı, M.... marka ... motor nolu, ... şase nolu kutup beyazı araç ile aynı özellik ve vasıflardaki "0 km" aracın tüm değişim masrafları davalılara ait olmak üzere davalı H ... A.Ş'den alınarak davacıya verilmesine,    

Davacının elindeki dava konusu 3..  ...  plakalı, M.... marka ... motor nolu, ... şase nolu .. ayıplı aracın tüm değişim masrafları davalılara ait olmak üzere,trafik sicil kaydı üzerinde varsa tüm vergi,trafik cezası,haciz v.b tüm takyidatlardan ari olarak  davalı H ... A.Ş.'ye teslimine,         

Davacıdan alınan 26.600,27 TL onarım bedelinin davalılardan müştereken ve müteselsilen dava tarihi olan 12/10/2018 tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte alınarak davacıya verilmesine,     

2.Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden AAÜT uyarınca hesap edilen ... TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,                                         

3.Alınması gereken 12.205,51 TL karar ve ilam harcından ilk derece mahkemesi kararı sonrası bakiye karar harcı olarak yatırılan 1.817,06 TL'nin düşülerek bakiye 10.388,45 TL'nin davalılardan alınarak Hazineye irad kaydına, 

4.Davacının yargılama aşamasında yapmış olduğu toplam 2.057,65 TL yargılama giderinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,

5.Davalıların yapmış oldukları yargılama giderlerinin üzerlerinde bırakılmasına

6.Bakiye gider avanslarının karar kesinleşince yatıran taraflara iadesine, gereğinin ilk derece mahkemesince yerine getirilmesine, 

Dair, HMK m. 361 uyarınca, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde temyiz yolu açık olmak üzere,  dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda, 06/04/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.           

Başkan

30674

Üye

35849

Üye*

105032

Katip

130450

T.C.

  YARGITAY

 3. Hukuk Dairesi

ESAS NO: 2022/5138 

KARAR NO: 2022/6501

T Ü R K  M İ L L E T İ  A D I N A

Y A R G I T A Y   İ L A M I

İNCELENEN KARARIN

MAHKEMESİ: İSTANBUL BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 18. HUKUK DAİRESİ

TARİHİ: 06/04/2022

NUMARASI: 2019/2267-2022/902

DAVACI: N.A VEK.  AV. YUSUF AYIK 

DAVALI: 1 -H ......... A.Ş 

VEK. AV. A. Y.

2 -M. ... ANONİM ŞİRKETİ VEK. AV. A. T. 

İHBAR OLUNAN: 1 -M. . OTOMOTİV TİCARET VE SANAYİ ANONİM ŞİRKETİ  VEK.  AV. A.P 

                                      2-.............. MOTORLU ARAÇLAR LİMİTED ŞİRKETİ

İLK DERECE

MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 5. TÜKETİCİ MAHKEMESİ

TARİHİ: 23/05/2019

NUMARASI: 2018/719-2019/396

Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen ayıplı mal davasında verilen karar hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda; davalıların istinaf başvurusunun esastan reddine, davacı  tarafın  istinaf başvurusunun kabulü ile düzeltilerek yeniden esas hakkında verdiği kararın, davalı H  Otomotiv Yatırım ve Pazarlama A.Ş vekili tarafından temyiz edilmesi duruşmalı, davalı M.. A.Ş. vekili  tarafından duruşmasız olarak istenilmişse de, temyize konu edilen kararda dava değeri, duruşma sınırının altında olduğundan, duruşma isteğinin miktar yönünden reddiyle, taraf vekillerinin süresinde olduğu anlaşılan temyiz isteklerini incelenmesinin evrak üzerinde yapılmasına karar verilerek dosya incelendi üzerine; dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

                                                      ./..

ESAS NO: 2022/5138                         -2-

KARAR NO: 2022/6501

                                     Y A R G I T A Y   K  A R A R I    

Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı bilgi ve belgelere, özellikle temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre, yerinde bulunmayan bütün temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan bölge adliye mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK’nın 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA, 9.154,00 TL bakiye temyiz harcının temyiz eden davalı H ... Otomotiv Yatırım ve Pazarlama A.Ş.'ne  9.154,00 TL bakiye temyiz harcının temyiz eden davalı M .. A.Ş.'ne yükletilmesine, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, 14/09/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Başkan

 M. DUMAN

Üye

 H. ÖZDEMİR

Üye

 A. F. AYAZ

Üye

 H. KANIK

Üye

 E. ATEŞ

TÜRK MİLLETİ ADINA

T.C.

İSTANBUL

6. TÜKETİCİ MAHKEMESİ

GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO: 2018/ Esas

KARAR NO: 2021/

HAKİM: 

KATİP: 

DAVACI : D.G.

VEKİLİ: Av. YUSUF AYIK - Halaskargazi Cad. Küçük Bahçe Sk. No:29 Topdemir İş Merkezi D:18-19 34360 Şişli/ İSTANBUL

DAVALI : 1- Y. A. MOTORLU ARAÇLAR TİC. A.Ş. -  

VEKİLİ: Av. M.Y

DAVALI : 2- E. OTOMOTİV TİC. A.Ş -  Sahrayı  

VEKİLİ: Av. B.U

DAVA: Tüketiciyi Koruma Kanunundan Kaynaklanan (Malın Ayıplı Olmasından Kaynaklanan)

DAVA TARİHİ: 22/06/2018

KARAR TARİHİ: 20/01/2021

GEREKÇELİ KARARIN

YAZILDIĞI TARİH  : 12/02/2021

Mahkememizde görülmekte bulunan Tüketiciyi Koruma Kanunundan Kaynaklanan (Malın Ayıplı Olmasından Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:

Davacı vekili dava dilekçesi ile müvekkilinin 21.08.2015 tarihinde davalı bayi yetkili satıcıdan sıfır kilometre dava konusu .... aracı satın aldığını, müvekkilinin yaklaşık 3 ay kadar önce aracın boyasında çeşitli noktalarda (kaput, sol arka kapılar, ve çamurluklar) vernik atması tespit ettiğini, bu vernik atmalarının gittikçe arttığını, mevcutlarında büyüdüğünü, bunun üzerine aracı aldığı bayinin servisine götürdüğünü, burada yapılan kontrollerde aracın harici herhangi bir işlem görmediğinin tespit edildiğini, akabinde Y. Auto yetkililerinin müvekkiline geri dönüş yaparak aracın boyanacağını belirttiklerini, müvekkilin sıfır kilometre aldığı aracın orijinal olmayan şekilde serviste komple boyanmasını kabul etmediğini, zira bu şekilde aracın boyasının orijinalliğini kaybedeceği gibi değer kaybının da fazla olacağının belirtildiğini, davalı şirketin aracın boyasına 3 yıl garanti verdiğini beyanla  gizli ayıplı 34 .... plaka numaralı Y. marka ve tipindeki aracın 0 km ayıpsız misli ile değiştirilmesine mümkün olmaması halinde ayıplı aracın uğramış olduğu değer kaybının hesaplanarak şimdilik 5,000,00 TL' sinin dava tarihinden itibaren işleyecek avans ve faizi davalı şirketlerden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. 

Davalı Y. Motorlu Araçlar Tic.AŞ vekili cevap dilekçesi ile davacının  iddialarının aksine dava konusu araçta olan var olduğu iddia edilen vernik atmasının üretim kaynaklı bir hata olmayıp, aksine dış etkenlerden ve kullanım hatasından meydana geldiğini, araçların boyalarında vernik atmasının ve kabarmasının birkaç sebebi olduğunu, bu sebeplerden en yaygın olanının araca seyir halindeyken yoldan ve/veya başka bir araçtan gelen taş/çakıl gibi maddelerin araçta nokta halinde iz bırakması ve araçların yıkanması esnasında bu kısımlardan soyulmaların başlaması olduğunu, bir diğer nedenin de asidik yapıya sahip kuş pisliği olduğunu, davacının iddia ettiği sorunları kabul etmek anlamına gelmemek üzere araçtan beklenen faydayı azaltan ya da kullanım amacını ortadan kaldırıcı nitelikte ayıp olarak nitelendirilecek türde olmadığını, basit bir onarımla  giderilebileceğini, davayı kabul anlamına gelmemekle birlikte araçta davacının kullanımı sırasında hasar görmesinden dolayı oluşan değer kaybı olup olmadığının araştırılmasının gerektiğini, eğer böyle bir durum mevcut ise değer kaybı hesaplanarak davanın ayıpsız misli ile değişim yönünde kabulü halinde bu bedelin davacıya yüklenmesinin gerektiğini beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. 

Davalı E. Otomotiv Tic.AŞ vekili cevap dilekçesi ile dava konusu aracın 21.08.2015 tarihinde satın alındığını, davanın ise 22.06.2018 tarihinde açıldığını, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun' da açıkça belirtildiği üzere; "ayıplı maldan sorumluluk, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile, malın tüketiciye teslim tarihinden itibaren iki yıllık zaman aşımına tabidir." dendiğini, bu kanun maddesi dikkate alındığında dava konusu aracın teslim edildiği tarih ile dava tarihi arasında 2 yıllık zamanaşımı süresinin geçtiğini, davacı tarafın asli talep olarak aracın ayıpsız misli ile değiştirilmesini talep ettiğini, bu talebin orantısız güçlük yarattığını, orantısızlığın tayininde malın ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik haklara başvurmanın tüketici açısından sorun teşkil edip etmeyeceği gibi hususların dikkate alındığını, somut olayda vernik atmaları olup bu aksaklığın giderilmesi için distribütör tarafından aracın boyanması teklif edilmesine rağmen davacı tarafın bu teklifi kabul etmediğini, bu şekilde ayıpsız misliyle değiştirilmesine sebep olacak şekilde önemli bir ayıp söz konusu olmayıp ücretsiz onarımın mümkün olduğunu beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. 

Fatura, Ödeme Belgeleri, İhtarname Örnekleri, Servis kayıtları, iş emirleri, trafik tescil kayıtları dosyaya celp edilmiştir. 

Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; dava, davacının satın aldığı  aracın ayıplı olup olmadığı, bu bağlamda davacının seçimlik haklarını kullanıp kullanamayacağı hususuna ilişkin davadır.

Dava konusu araç üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Bilirkişi heyetinin dosyaya sunmuş oldukları 17/05/2019 tarihli raporlarında "...19.03.2019 tarihinde tespit ve kontrolü yapılan 34NE 2393 plakah ... aracın boyası üzerindeki vernik soyulmasının, aracın imalatı aşamasında fabrika üretimi sırasında yapılan vernikleme işlemindeki kusur nedeniyle oluşan zayıf adhezif tutunmaya bağlı ayıp olduğu, söz konusu hatanın oluşumunda kullanıcı hatası bulunmadığı, aracın tramer sisteminde 06.02.2017 tarihli bir adet kaza kaydı olduğu, bu kazada park yerinden geri geri çıkarken arka tamponu ile .... plakalı D. aracın sağ ön kapısına çarptığı, bu kazada değer kaybına yola açacak derecede sac aksamları etkileyecek bir hasarın oluşmayacağı, aracın vernik hatalı parçalarının boyanması durumunda 7.250,00 TL değer kaybı oluşacağı görüş ve kanaatine varılmıştır..." yönünde görüş beyan etmişlerdir. 

Taraf beyanları doğrultusunda bilirkişilerden ek rapor alınmıştır. Bilirkişi heyeti 10/10/2020 tarihli ek raporlarında "...Tarafların 17/05/2019 tarihli bilirkişi raporuna karşı Sayın Mahkemeye sunmuş oldukları beyan ve itiraz dilekçelerinde 17/05/2019 tarihli kök rapordaki görüş ve kanaati etkileyebilecek yeni bir bilgi veya belgenin dosyaya sunulmadığı, bu çerçevede kök raporda ki görüş ve kanaatin muhafaza edildiği, davacı tarafın ayrıca 04/09/2019 tarihinde Sayın Mahkemeye sunmuş olduğu bildirim dilekçesindeki tavan boyasındaki boya açılması hususunun teyit edilmesi halinde kök rapordaki araç değer kaybı miktarının bu durumdan etkilenebileceği..."yönünde görüş beyan etmişlerdir. 

Taraflar arasındaki araç alım satım sözleşmesinin 21/08/2015 tarihinde yapıldığı anlaşıldığından taraflar arasındaki uyuşmazlıkta 6502 sayılı kanun hükümlerinin uygulanması gerektiği anlaşılmıştır. 6502 sayılı Kanun'un 8. maddesine göre: 

'' (1) Ayıplı mal tüketiciye teslimi anında taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan maldır.

"Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda, internet portalında ya da reklam ve ilanlarında yer alan özelliklerden bir veya birden fazlasını taşımayan, satıcı tarafından bildirilen veya teknik düzenlemesinde tespit edilen niteliğe aykırı olan, muadili olan malların kullanım amacını karşılamayan, tüketicinin makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar da ayıplı olarak kabul edilir .

6502 sayılı Kanun'un 11. maddesine göre: 

'' Malın ayıplı olduğunun anlaşılması karşısında tüketici;

a) Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme,

b) Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme,

c) Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme,

ç) İmkan varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme,

Seçimlik haklarından birini kullanabilir. Satıcı tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.

(2) Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi hakları üretici veya ithalatçıya karşı da kullanabilir. Bu fıkradaki hakların yerine getirilmesi konusunda satıcı, üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur. Üretici veya ihtalatçı, malın kendisi tarafından piyasaya sürülmesinden sonra ayıbın doğduğunu ispat ettiği takdirde sorumlu tutulamaz.'' şeklinde düzenleme bulunmaktadır. 

Davaya konu somut uyuşmazlık yukarıda belirtilen 6502 sayılı kanunun 8., 11. Maddeleri kapsamında incelendiğinde, davacının  21/08/2015 tarihinde davaya konu aracı davalı  E. Otomotivden  satın aldığı, diğer davalı Y. auto ise aracın ithalatçısı konumunda olduğu anlaşılmaktadır. Aracın bazı kısımlarında vernik atmaları olduğu ileri sürülerek aracın ayıplı olduğu iddia edilmiştir. Mahkememizce aldırılan bilirkişi heyetinin kök ve ek raporlarında aracın ayıplı olduğu ve ayıbın  aracın imalatı aşamasında fabrika üretimi sırasında yapılan vernikleme işleminden kaynaklandığı, dolayısıyla ayıbın üretim hatasından kaynaklandığı, herhangi bir kullanıcı hatası bulunmadığı tespit edilmiştir. Bu sebeple dava konusu aracın 6502 sayılı kanunun 8. Maddesine göre ayıplı olduğunun kabulü gerekir.

 Davacı, aracındaki vernik atması probleminin dava tarihinden yaklaşık 3 ay önce ortaya çıktığını ve ayıp nedeniyle davalı satıcının yetkili servisine başvurduğu, bunun üzerine davalıların kendisine dönüş yaparak araçtaki ayıbın boyanarak giderilebileceğini beyan ettiği, davalıların da bu yöndeki beyanları doğrultusunda, davacının süresinde ayıp ihbarında bulunduğu kabul edilmiştir. Yine aracın dava tarihi itibariyle garanti kapsamı içerinde olması nedeniyle zamanaşmı itirazı reddedilmiştir. 

Açıklanan nedenlerle, davacının ayıp nedeniyle seçimlik haklarını kullanma şartları oluşmuştur. 6502 sayılı kanunun 11. Maddesine göre satıcı ayıp halinde tüketicinin tercih ettiği seçimlik haklarını yerine getirmekle yükümlüdür. Emsal mahiyette olan Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 2016/22641 Esas - 2018/ 9463 Karar sayılı 17/10/2018 tarihli yargıtay ilamına göre de,

''Davacı, sıfır kilometre olarak satın aldığı dava konusu 2013 model aracında henüz garanti kapsamında iken pek çok noktada boya patlamaları olduğunu, aracın tamamen boyanması gerektiğini bu durumun gizli ayıp niteliğinde olup araçta değer kaybına yol açacağını ileri sürerek satım sözleşmesinin iptali ile aracın misli ile değiştirilmesine karar verilmesini istemiştir.

Davalılar, davanın reddini dilemişlerdir.

Mahkemece, davalı Teb Finansman A.Ş. yönünden davanın reddine, diğer davalılar yönünden davanın kısmen kabulü ile 2400,00 TL değer düşüklüğü bedelinin davalılardan müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmiş; hüküm, davacı  tarafından temyiz edilmiştir.

1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacının  aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.

  3-Davacı, sıfır km satın aldığı araçtaki üretimden kaynaklanan boya hatası nedeniyle aracın ayıpsız misli ile değişimi istemi ile eldeki davayı açmıştır. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda araçtaki boya hatasının üretimden kaynaklandığı, araçtan beklenen faydayı azalttığı gibi boyama bedeli hariç 2400,00 TL değer kaybına yol açacağı belirtilmiş ancak aracın değişimine de gerek olmadığı vurgulanmıştır. 

Mahkemece, bu bilirkişi raporunun hükme elverişli olduğu, taraf menfaatleri arasındaki denge ve hakkaniyet ilkesi dikkate alındığında değer düşüklüğüne hükmedilmesi gerektiği belirtilerek 2400,00 TL bedelinin davalılardan tahsiline karar verilmiş ise de;   seçimlik haklar noktasında yanılgıya düşülmüştür. 6502 sayılı yasanın 11. maddesinde, malın ayıplı olması durumda tüketicinin seçimlik hakları düzenlenmiştir. Bu seçimlik haklarda tüketici; bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Açıklandığı şekilde tüketici seçimlik haklarından herhangi birisini kullanabilecektir.  Elbette tüketici bu hakkını kullanırken objektif iyi niyet kuralları içerisinde hareket etmek zorundadır.

 Hükme esas alınan bilirkişi incelemesinde, aracın yeniden boyanması gerektiği, bu durumun değer kaybına yola açacağı ve kusurun imalat hatasından kaynaklandığı bildirilmiştir. Hal böyle olunca davacının seçimlik haklarından aracın misliyle değiştirilmesi hakkını kullanması yasal hakkı olup iyi niyet kurallarına aykırılık teşkil  etmemektedir. Araçtan beklenen faydanın azaldığı sabit olduğuna göre davacı değer düşüklüğü ile yetinmek mecburiyetinde de değildir. Davacının seçilmiş haklarından misli ile değişim hakkını kullandığı sabit olduğuna göre  mahkemece bu doğrultuda karar verilmesi gerekirken,   yanılgılı gerekçe ile değer düşüklüğüne hükmedilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.'' Şeklinde hüküm kurulmuştur.  Emsal mahiyette olan Yargıtay ilamı ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, araçta üretimden kaynaklı ayıp olduğu, kullanımdan kaynaklanan bir ayıp olmadığı, ayıbın araç değerini düşürdüğü ve araçtan faydalanmayı etkilediği tespit edilmiş, ayıp nedeniyle yapılan işlemlerin hasar yönünden değer kaybı meydana getirdiği, aracın  ayıplı olması sebebiyle tüketicinin ayıplı malın değişimine ilişkin talebinde haklı olduğu kabul edilerek davacının talebinin kabulünün hakkaniyetli olduğu anlaşılmakla davanın kabulüne karar verilmiştir. Dosya kapsamında aldırılan bilirkişi kök ve ek raporuna göre, aracın karışmış olduğu kaza nedeniyle bir değer kaybının oluşmadığı tespit edildiğinden değer kaybı hususunda hüküm kurulmamış ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.  

HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; 

1-Davanın kabulü ile, dava konusu 34 ... plakalı, ... marka ve tipindeki .., ... şase nolu, ... motor nolu 2015 model aracın her türlü takyidatlarından ari olarak davacı tarafından davalılara iadesine, aynı marka ve model ayıpsız yeni sıfırı km aracın  davalılardan alınarak davacıya verilmesine, 

2-Harçlar yasasına göre belirlenen 4.496,16 TL harcın davalılardan tahsili ile hazineye gelir kaydına, 

3-Avukatlık ücret tarifesi gereğince belirlenen ... TL vekalet ücretinin davalılardan tahsili ile davacıya ödenmesine, 

4-Davacı tarafından yapılan 72,75 TL tebligat ve müzekkere gideri, 1.200,00 TL bilirkişi ücreti, 314,00 TL keşif harcı olmak üzere toplam 1.586,75 TL yargılama giderinin davalılardan tahsili ile davacıya ödenmesine, 

5-Davalılar tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerlerinde bırakılmasına, 

6-HMK'nun 333.maddesi gereğince, karar kesinleştiğinde yatırılan avansın kullanılmayan kısmının davacıya iadesine,

Dair taraf vekillerinin yüzlerine karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf Yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 20/01/2021

Katip 181498

 ¸e-imzalıdır

Hakim 194084

¸e-imzalıdır 

TÜRK MİLLETİ ADINA

T.C.

İSTANBUL 6.TÜKETİCİ MAHKEMESİ 

GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO: 2019/

KARAR NO: 2021/

HAKİM: 

KATİP: 

DAVACI : T.K

VEKİLİ: Av. YUSUF AYIK - [16697-96465-64467] UETS

DAVALILAR: 1- T. OTOMOBİL FABRİKASI ANONİM ŞİRKETİ -

VEKİLİ: Av. ...

: 2- E .. YEDEK PARÇA SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ 

VEKİLİ: Av. ...

DAVA: Tüketiciyi Koruma Kanunundan Kaynaklanan (Malın Ayıplı Olmasından Kaynaklanan)

DAVA TARİHİ: 24/06/2019 

KARAR TARİHİ: 25/05/2021

GEREKÇELİ KARARIN

YAZILDIĞI TARİH  : 25/05/2021

Mahkememizde görülmekte bulunan tüketiciyi koruma kanunundan kaynaklanan (malın ayıplı olmasından kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda;

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:

Davacı vekili dava dilekçesi ile özetle; müvekkilinin 29.11.2018 tarihinde F...  E..  Gebze bayiinden F...   E... ... paketli aracı .... TL karşılığında satın aldığını, aracın 09.01.2019 tarihinde teslim edildiğini, müvekkilinin 10.01.2019 tarihinde sağ ön kapıda cam fitilinin içeriye doğru yanlış takıldığını fark ettiğini, bu durumun kendisine üretim kaynaklı olduğunun belirtildiğini, daha sonra müvekkilinin 29.01.2019 tarihinde trafikte aracı kullanırken vites kolunun 1.ve 2. vites kısmına (vites boştayken sol kısma) gelmediğini ve ciddi bir şekilde takılma yaptığını fark ettiğini, 30.01.2019 tarihinde aracını servise götürmek zorunda kaldığını, araçta vites takılma problemi yanında arka cam rezistansı açılınca araçta titreşim olduğunu kapatınca geçtiğini, 90 km/sa üstü hızlarda sol ön kapıdan rüzgar sesi geldiğini, sağ ön kapı cam fitilinin yanlış takıldığını, bu arada önceden sipariş verdiği krom aksesuarlarında montajının yapılacağını, yetkili kişi ile test sürüşüne çıkıldığını ve aracın serviste incelemeye alınması gerektiğinin söylendiğini, 01.02.2019 tarihinde aracın sorunlarının çözüldüğünün belirtilerek aracın kendisine teslim edildiğini, davacının servisten ayrıldıktan 10 km sonra vitesin aynı şekilde takıldığını ve sorunun giderilmediğini farkettiğini, aracın tekrar yetkili servise götürüldüğünü, müvekkiline aracın 1000 km’de bile olmadığını, vites vidalarının sıkıldığı, vites dişlilerinin birbirine alışması gerektiği ve kullandıkça vitesteki takılma probleminin düzeleceğinin belirtildiğini, müvekkilinin aracı kullanmaya devam etmek zorunda kaldığını, müvekkilinin 27.03.2019 tarihinde aracın yağ kontrolünü yaptığını ve yaklaşık 4.000 km’de aracın yağ çubuğundaki seviyenin çeyrek olduğunu gördüğünü, yeniden servise gittiğini ve burada araca 1lt. yağ ilave edildiğini, bu şekilde araçta yağ eksiltme sorunun da ortaya çıktığını, aracın 1.vitesten 2.vitese atmak için debriyaja bastığı anda motor kısmından ardışık iki vuruntu sesi meydana gelmeye başladığını ve aracın silkelendiğini, bu sorunun da halen devam ettiğini, aracın rölantide çalışırken devir saatinin artıp azaldığının da görüldüğünü, davacının 19.04.2019 tarihinde bunları Fiat Efsane servisine anlattığını, yapılan incelemelerde araca sadece kalibrasyon yapıldığını ve servis kaydı oluşturulmadığını, davacının problemlerin çözülmemesi üzerine 24.04.2019 tarihinde diğer bir yetkili servis Kırmak Oto’ya aracını götürdüğünü, burada 30.01.2019 tarihindeki servis girişi haricinde servis girişi yapılmadığını öğrendiğini, araçtaki problemleri burada da belirttiğini, 06.05.2019 tarihinde aracı teslim aldığını, aynı gün akşamında aracı park etmek için geri vitesi kullanmak istediğinde vitesin çok sıkı bir şekilde takıldığını ve vitesi değiştiremediğini, bunun üzerine aracın çekici ile Kırmak Oto’ya götürüldüğünü, daha sonra aracın davacı tarafından teslim alındığını ve burada yapılan müdahalelerle de sorunların çözülmediğini, aracın sürekli sorun verdiğini beyanla  gizli ayıplı ... plakalı ....  aracın davalılara iadesi ile davalılar tarafından müştereken ve müteselsilen -0-km yeni ayıpsız misli ile değişimini, bu talebin  kabulünün mümkün olmaması halinde terdiden ayıp oranında bedel indirimi ile şimdilik 10.000,00TL’nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. 

Davalı T. ... AŞ vekili cevap dilekçesi ile özetle; davacının aracında onayı doğrultusunda yapılan ayar işlemi ile iddia edilen viteste takılma sorununun giderildiğini, dava tarihi itibariyle araçta giderilememiş mevcut bir arızanın olmadığını, davaya konu araçta üretim kaynaklı herhangi bir sorunun mevcut olmadığını, aracın vites kolunun takılma sorunu ile yetkili servislerine giriş yaptığını, yetkili servis tarafından ayar işlemi yapılarak aracın sorunsuz olarak teslim edildiğini, aynı şikayetle bir sonraki gelişinde araçta herhangi bir soruna rastlanmadığını, davacının sağ ön cam fitilinin içeriye doğru yanlış takıldığını iddia ettiğini, söz konusu durumun bir ayıp olarak nitelendirilemeyeceğini, yapılacak bilirkişi incelemesinde davacı tarafın iddialarının haksız nitelikte olduğunun sübuta ereceğini, araçtaki yağ tüketiminin aracın kullanılış biçimi ve sürüş şekline göre farklılık gösterebileceğini, dosya muhtevasında bu iddiayı ispatlayan hiçbir teknik verinin bulunmadığını ve davacı beyanlarının taraflarınca kabul edilmeyeceğini, Fiat marka Egea model araca ait kullanım kılavuzunda maksimum motor yağı tüketiminin genellikle her 1.000km’de 400 gram olduğunun belirtildiğini, bu hususun aracın yağ sarfiyatının normal sınırlarda olduğunu açıkça gösterdiğini, davacının sadece vites geçişlerindeki takılma ve cam rezistansı ile ilgili servis girişi olduğunu, diğer belirttiği yağ eksiltme, debriyaja basıldığında motor kısmında vuruntu sesi ve araç rölantide çalışırken devir saatinin artıp azaldığı hususlarının ne yetkili servislerince incelendiğini ne de sorun tespit edildiğini, davacının tarafına servis fişi verilmediği iddialarının kesinlikle gerçeği yansıtmadığını beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı E... Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi vekili davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. 

Dava konusu araca ait fatura, servis kayıtları, tramer kayıtları celp edilmiştir.

Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; dava, ayıplı mal nedeniyle ürünün ayıpsız misli ile değişimi talebine ilişkindir. 

Dava konusu araç üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Bilirkişi heyeti dosyaya sunmuş oldukları raporlarında "...Dava konusu .... araçta keşif esnasında görülen debriyaja basınca ses problemi ve davalı T... Türk Otomobil firmasının yetkili servis kayıtlarındaki motor yağı eksiltme problemlerinin üretim kaynaklı teknik arızalar olduğu; bu arızalar haricinde başkaca bir arızasının olmadığı, Hukuki takdiri Sayın Mahkemeye ait olmak üzere, Dava konusu ... plakalı aracın yukarıda bahsedilen üretimden kaynaklı teknik problemleri nedeniyle “Ayıplı Mal” olarak değerlendirilebileceği, Dava konusu ... plakalı aracın keşif tarihi 05.11.2020 tarihinde kazasının bulunmamış olduğu görüldüğünden, araçta değer kaybı oluşturacak bir niteliğin bulunmadığı..." yönünde görüş beyan etmişlerdir. 

Taraf itirazları ve tespit edilen ayıpların giderilmesinin mümkün olup olmadığı, maldan beklenen faydanın azalıp azalmadığı hususlarında açıklama yapılmak üzere bilirkişi heyetinden ek rapor alınmıştır. Bilirkişi heyeti 29/03/2021 tarihli ek raporlarında "...29.12.2020 tarihli kök raporumuzda belirtilen kanaatlerimizde değişiklik olmadığı, l.-2.vites geçişinde veya 2.-l.vites geçişinde debriyaja basıldığında meydana gelen titreşim problemi ile motor yağı eksiltme problemlerinin çözümünde tamir, onarım veya komple aksam değişimleri ile teknik arızaların giderilmesinin mümkün olabileceği, Dava konusu 41 ABZ 957 plakalı araçta sürüş konforu açısından maldan beklenen faydanın azaldığı..." yönünde görüş beyan etmişlerdir. 

6502 Sayılı Kanunun 8. maddesinde ayıplı mal; "Ayıplı mal, tüketiciye teslimi anında, taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan maldır.

 Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda, internet portalında ya da reklam ve ilanlarında yer alan özelliklerinden bir veya birden fazlasını taşımayan; satıcı tarafından bildirilen veya teknik düzenlemesinde tespit edilen niteliğe aykırı olan; muadili olan malların kullanım amacını karşılamayan, tüketicinin makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar da ayıplı olarak kabul edilir." şeklinde düzenlenmiştir.

 Aynı yasanın 11. maddesi ise malın ayıplı olması halinde, tüketicinin seçimlik haklarını düzenlenmiştir. Bu seçimlik haklarda tüketici; bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi, ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Tüketici seçimlik haklarından herhangi birisini kullanabilecektir. Öğretide ve uygulamada da kabul edildiği üzere tüketicinin seçimlik haklarını tek yanlı ve varması gereken bir irade açıklamasıyla kullanması gerekmektedir. Tüketici bu haklardan hangisini seçtiğini, bir kez bildirmekle, seçim hakkını kullanmış olur ve artık tercihini değiştiremez. Çünkü, satıcı kayıtsız şartsız, bildirilen tercihi yerine getirmek zorundadır. Bu nedenle tüketicinin seçim hakkı, bir kez kullanılmakla sona ermekte ve onun yerine tercih ettiği hak geçmektedir. Bu özelliği nedeniyle, tüketicinin seçimlik hakkı yenilik doğrucu (inşai) haklardandır. (Yargıtay 13 Hukuk Dairesinin 2018/489 Esas,2019/7685 Karar sayılı ilamı)

Mahkememizce, bilirkişiler tarafından yapılan değerlendirme ile  araçta, üretim hatasından kaynaklanan teknik arızaların mevcut olduğu anlaşılmış, maldan beklenen faydanın azaldığı tespit edilmiştir. Tüketicinin misli ile değişime ilişkin seçimlik hakkını kullanmasının Türk Medeni Kanunu'nun 2. maddesine de aykırılık teşkil etmeyeceği kanaatine varılarak mahkememizce davacının yasanın kendisine tanıdığı seçimlik hakkı satıcı ile birlikte üretici veya ithalatçıya karşı da kullanabileceğinden tüm davalılar yönünden talebinin kabulüne karar verilmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM:( Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere)

1-Davanın kabulü ile , dava konusu yapılan ... plaka sayılı 2018 model .. marka ... model ... şase numaralı aracın aynı marka ve aynı model ile aynı özellikleri taşıyan ayıpsız yeni misli ile değiştirilmesine, 

2-Harçlar yasasına göre belirlenen 4.742,49 TL harcın davalılardan tahsili ile hazineye gelir kaydına,

3-Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince belirlenen .. TL vekalet ücretinin davalılardan tahsili ile davacıya ödenmesine,

4-Davacı tarafından yapılan 59,30 TL tebligat ve müzekkere gideri, 1.350,00 TL bilirkişi ücreti, 384,90 TL keşif harcı olmak üzere toplam 1.794,20 TL yargılama giderinin davalılardan tahsili ile davacıya ödenmesine, 

5-HMK'nın 333. maddesi gereğince, karar kesinleştiğinde yatırılan avansın kullanılmayan kısmının davacıya iadesine,

Dair davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf Yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.25/05/2021

Katip 

 e-imza 

Hakim 

 e-imza  

TÜRK MİLLETİ ADINA

T.C.

BAKIRKÖY

9. TÜKETİCİ MAHKEMESİ

GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO: 2021/Esas

KARAR NO: 2021/

HAKİM: 

KATİP: 

DAVACI: S.K

VEKİLİ: Av. YUSUF AYIK - [16697-96465-64467] UETS

DAVALILAR:1- B. OTO SERVİS VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ 

2- B. OTOMOTİV PAZARLAMA VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ 

VEKİLİ: Av. 

DAVA: Tüketiciyi Koruma Kanunundan Kaynaklanan (Malın Ayıplı Olmasından Kaynaklanan)

DAVA TARİHİ: 12/09/2019

KARAR TARİHİ: 22/04/2021

GEREKÇELİ KARARIN

YAZILDIĞI TARİH : 31/05/2021

Mahkememizde görülmekte bulunan Tüketiciyi Koruma Kanunundan Kaynaklanan (Malın Ayıplı Olmasından Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:

Davacı vekili dava dilekçesi ile;" Müvekkili 17.11.2016 tarihli fatura ile davalı satıcıdan, sıfır km ve trafik tescil plakası 34 .. olan ... Sedan marka araç satın aldığı,  Araç 10 km de iken arıza kodları okunduğu ve konfigürasyon yapıldığı, 02.12.2016 tarihinde, araç henüz 337 Km'de iken otomatik vites modunun hata vermesi nedeniyle arızalandığı, müvekkili yol yardım servisini aradığı, gelen ekip sorunu yerinde çözemediğinden, araç yetkili servis istasyonuna çekildiği, aracın onarımı sekiz gün sürdüğü,  aracı 10.12.2018 günü teslim aldığı,  Bu serviste aracın vites sistemi değiştiği, 12.12.2018 tarihinde aracı teslim aldıktan iki gün sonra araç yeniden aynı arızayı verdiği, yeniden servis istasyonunu aradığı, araç yeniden servis istasyonuna alındığı, araç onbeş gün serviste kaldığı, yapılan incelemede, arızanın aracın elektronik aksam kablolarının gevşek bağlanması nedeniyle voltaj dalgalanmasından kaynaklandığı iddia edilerek işlem yapıldığı ve müvekkile teslim edildiği, 5.044 km de aracın rot kolu değişimi ve bagaj lastiği montajı yapıldığı, açıklananlar haricinde yeni başkaca nedenlerle garanti kapsamında servis istasyonuna başvurduğu, araçta 14.04.2019 tarihinde çok ciddi bir problem daha meydana geldiği, aracın motorundan bir anda olağan çalışmasından farklı sesler gelmeye başladığı, motor durdurarak servis istasyonunu aradığı, araç yine çekici yardımıyla servis istasyonuna alındığı, yapılan incelemede, aracın motorunun değiştirilmesi gerektiği bildirildiği, müvekkili İstanbul 6.Sulh Hukuk mahkemesinin 2019/... D.iş sayılı dosyası ile araç üzerinde keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmasını talep ettiği, bilirkişi aracı yerinde incelediği ve dosyaya sunduğu raporda; "aracın herhangi bir kullanıcı işleminden kaynaklanmasının söz konusu olmadığı imalattan kaynaklı olarak ve satın alınma esnasında fark edilemeyecek nitelikte gizli ayıplı olduğunu" tespit ettiği,  aracın misli ile değişimi konusunda hukuki nitelemenin sayın mahkemeye ait olduğunu son derece yerinde olarak tespit eden sayın bilirkişi aracın onarımlardan kaynaklı olarak 45.000-TL değer kaybı söz konusu olacağı bu miktarın tüketicinin uğradığı gerçek zarar olduğunu belirttiğini, Sayın bilirkişi aracın yapmış olduğu kilometreyi baz alarak maldan faydalanamamanın söz konusu olmadığını iddia ettiği, bu değerlendirmeyi kabul etmelerinin mümkün olmadığı, aracın belli bir kilometre kullanılmış olması aracın sürekli servise girip çıktığı vites ve motor problemi gibi aracın en önemli ve temel aksamlarının imalattan kaynaklı ayıplı çıktığı ve servis ortamında tamir gördüğü gözetildiğinde müvekkilin bu segment bir araç almaktaki maldan beklediği  faydayı sağladığını iddia etmek doğru olmadığı, her araç ve 20-30 yıllık araçlarda 40-45 bin kilometre kullanılabileceği, lüks segmentte sıfır kilometre bir araç alan müvekkili vites sistemi, motoru tamir görmüş bir aracı kullanarak maldan beklediği faydayı sağlayamadığı, Müvekkili tarafından motor probleminin ortaya çıkmasından itibaren davalılara hitaben gönderilen maillerden aracın motorunun değişimi şeklinde onarım istemediğini aracın misli ile değişimini talep ettiğini, davalılar tarafından Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunun davacıya tanıdığı aracın misli ile değişimine dair seçimlik hakkı kabul edilmediği ve aracın motoru değiştirilerek müvekkilden vekaletname istendiği aksi halde ikame aracı teslim etmesi istendiği, Davalıların müvekkil talebinin hilafına olarak araçta onarım yapması üzerine müvekkil araçsız kalmamak için vekaletnamede vererek mecburen aracını servisten teslim aldığı, Müvekkili daha sonra da aracın misli ile değişimi talebi kabul edilmediği, 31.07.2019 tarihinde araçta titreşim/sarsıntı meydana gelmesi üzerine yine araç servise girdiği, Müvekkil bunun üzerine de araç misli ile değişim talebini mail yolu ile ilettiği, fakat firma yetkilileri araçta herhangi bir değer kaybı olmadığından bahisle bu talebi reddettiği, müvekkili dava konusu aracı servisten teslim alırken ihtirazi kayıtla aracı teslim aldığı, servis fişi altına şu şekilde şerh düşüldüğü: "Yasal haklarım saklı kalmak kaydıyla ve kabul anlamına gelmemek kaydıyla teslim aldım.", aracın emsallerinin şu anki piyasa değeri 300.000,00 TL olmasına rağmen bu aracı 150.000,00 TL'ye alabileceklerini bildirdiklerini, müvekkili tarafından davalılara hitaben yazılan maillerde de davalılara bildirildiği davalılar tarafından inkar edilmediği, davalılar dahi kendi yaptıkları tamirata güvenmemekte araca son derece düşük miktar teklif ettiği, tespit raporunun 3.sayfasında 7 numara altında belirtildiği üzere "taşıtın her iki arızasının da ekonomik ve teknik açıdan ciddi mahiyette bulunduğu, motor numarası değişiminin tescil dosyasına işleneceği, mevcut halde ikinci elde satışını önemli ölçüde güçleştireceği özellikle bulunduğu segment dikkate alındığında bu özelliklerdeki taşıtın müşteri portföyünün alımdan imtina edeceğinin açık olduğu ve önemli ölçüde maddi kayba neden olacağı," tespit edildiği, sayın bilirkişi değer kaybı zararını hesaplarken bu tespitleri ile çelişir şekilde bu segmentteki araç müşteri portföyünün bu aracı almakta imtina edeceğinden yola çıkarak önemli ölçüde değil sadece yüzde 15 oranında değer kaybı hesapladığı, davalılar müvekkile yüzde 50 oranında değer kaybı ile aracı iade almayı teklif ettiği, Gizli ayıplı  .......... Sedan marka 34 ................ plakalı aracın davalılara iadesi ile tüm iade ve değişim masrafları davalılara ait olmak üzere müştereken ve müteselsilen -0- km yeni ayıpsız misli ile değiştirilmesini,  mümkün olmaması halinde terdiden ayıplı aracın uğramış olduğu değer kaybının hesaplanarak şimdilik 45.000 TL’sinin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalı şirketlerden müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine, yargılama masrafları ve vekalet ücretinin müştereken ve müteselsilen davalılara tahmilini" talep etmektedirler.

Davalılar vekili Cevap Dilekçesi ile ; " Araç 2016 yılında satın ve teslim alındığı, dava ise bu tarihten itibaren 3 yıl geçtikten sonra ikame edildiği, ayıp iddialarını kabul anlamına gelmemek kaydıyla; zamanaşımı ve yasal garanti süresinin sona ermesi nedeniyle müvekkil şirketin ayıba karşı sorumluluğu bulunmadığı, davacı tarafın talepleri net olmadığı gibi terditli ve belirsiz olduğu, açıklattırılması gerektiği, alıcının 4 adet seçimlik hakkı bulunduğu; bozucu yenilik doğurucu hakların niteliği gereği, bu seçimlik haklardan birinin kullanımı ile diğerlerinin tercih edilmesi mümkün olmadığı, davacı tarafın ne delil listesi ne de dava dilekçesinde beyan ettiği hususlara ilişkin belge ve deliller taraflarına tebliğ edilmediği, araç onarılarak sorunsuz şekilde davacı tarafa teslim edildiği, halihazırda davacı tarafından kullanılmaya devam ettiği, araçtaki arıza basit bir onarımla giderildiği, davacı tarafın aracın tahsis amacından faydalanmasını engelleyen yahut kullanımın emniyetini tehlikeye sokan bir durum söz konusu olmadığı, rapora ilişkin itirazları saklı kalmak kaydıyla davacı tarafından düzenlenen bilirkişi tespit raporunda dahi "maldan faydalanmanın söz konusu olmadığı" şeklinde tespitte bulunulduğu, aracın motoru garanti kapsamında ücretsiz olarak değiştirilerek sorunsuz şekilde davacıya teslim edildiği, dava konusu araç dava tarih itibariyle de halihazırda  davacının kullanımında olduğu, Davacı tarafın motorunun sökülme veya değişme işleminin aracın değerini düşürmesi olasılığı fabrika standartlarında yapıldığı sürece söz konusu olmadığı, davacı tarafın aracında değiştirilecek parçaları orjinaline uygun şekilde orijinal parçalarla  değiştirildi ise dava konusu araçta herhangi bir değer kaybı oluşmayacağı, orjinale uygun yapılan bir onarım, davacı beyanının aksine, 2016 model aracın yeni bir motor ile değişmesi nedeniyle değer kaybına uğratmayacağı,  başta servis kayıtları olmak üzere TRAMER, ilgili trafik müdürlüğü ve sigorta şirketinden yapılacak araştırmalar doğrultusunda araçta meydana gelen hasarların ve yapılan işlemlerin tespit edilmesini, davacının iddialarının reddi ile, Davanın öncelikle zamanaşımı yönünden reddine, Esas yönünden haksız ve mesnetsiz olan davanın reddine, Yargılama giderleri ile yasal vekalet ücretinin davacı yana yükletilmesine karar verilmesini" beyan etmiştir.

DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE:

Dava;  aracın iadesi mümkün değil ise değer kaybının tahsili istemine ilişkindir.

Mahkememizce alınan 25/10/2020 tarihli bilirkişi raporu ve 15/03/2021 tarihli bilirkişi ek raporu dosyada mübrezdir. 

Tüm dosya kapsamı ve hüküm kurmaya elverişli bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde; Davaya konu; 34 .............. plakalı, ............ şasi nolu, ................ , araç; 17/11/2016 tarihli alım vergisi ile davalı B... OTO SERVİS VE TİC. A.Ş tarafından Çatalca/Yeşilköy Gümrük den yurtdışından ithal edilerek davacı ..ya .. şasi nolu, ... motor nolu, Jaguar marka araç bedeli 105.430,07 TL ve %90 ÖTV ve %18 KDV dahil 236.374,21 TL bedel ile 2 yıl sınırsız km. garanti belgesi ile sıfır km. satılmış olduğu, dava konusu aracın davalı genel distribitör B... OTOMOTİV PAZ.VE TİC. A.Ş ve davalı B .. OTO SERVİS VE TİC. A.Ş tarafından yurtdışından ithal ederken düzenlediği faturada ... motor nolu olarak belirtilmesine karşın davacıya düzenlenen 5 gün sonraki tescil belgesinde ... motor nolu olarak farklı motor değiştirilmiş olduğu,  bu motor değişiminden davacıya bilgi verilmediği, akabinde garanti kapsamında ve çok kısa sürelerde oluşan 1. Önemli arızasının 337 km. de, 2. Önemli arızasının 43356 km'de hareket edemeyecek seviyede motorda olduğu, keşif esnasındaki tespit edilen araçtaki titreşimden de araçta satış esnasında yapılmış olan fabrika şartları harici uygun olmayan servis ortamında yapılan motor değişiminden kaynaklı olduğu, aracın satış hizmetinden kaynaklı GİZLİ AYIPLI olarak değerlendirilmesi gerektiği; davaya konu arızaların kullanım hatasından kaynaklanmayan, satın alma esnasında makul ve yeterli bir süre inceleme ile anlaşılamayacak olması nedeniyle araçtan beklenen faydayı, performansı ve kullanım konforunu azaltması sebebiyle dava konusu aracın 6502 sayılı T.K.H.K.’nın 8. maddesi kapsamında AYIPLI MAL niteliğinde değerlendirilmesi gerektiği, dava tarihi 12/09/2019 itibariyle; dava konusu araçta oluşan değer kaybı 132.907,20 TL  olduğu anlaşılmış, neticeten davacının davasını açmakta haklı olduğu kanaatine varılarak davanın kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM:

1-Davanın KABULÜ İLE;

a)Dava konusu yapılan 34 .. plaka sayılı, ... marka 2016 model ... aynı marka, ... Şase nolu, kırmızı renkli ve aynı özellikteki ayıpsız misli ile değiştirilmesine, 

b)Ayıplı aracın tüm masrafları (iade konusundaki) davalılar tarafından karşılanmak üzere davacı tarafından üzerindeki tüm takyidatlarda ari bir hale getirilerek davalılara iadesine,

2-Dava konusu yapılan 34 ... plaka sayılı, ... marka 2016 model ... aynı marka, ... Şase nolu, kırmızı renkli aracın aynı model, aynı marka ve aynı özellikteki ayıpsız misli ile değiştirilmesi mümkün olmadığı takdirde İİK m.24 uyarınca işlem yapılmasına,  

Davacı vekil ile temsil ettiğinden A.A.Ü.T ne göre takdir edilen ... -TL nisbi vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine, 

20.507,69TL ilam harcının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile hazineye irad kaydına,

Davacı tarafından yapılan 1947,00TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine,

Kullanılmayan gider avanslarının kararın kesinleşmesinden sonra talep halinde ilgililere iadesine,   

Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 22/04/2021

Katip 242880

 ¸

Hakim 194388

 ¸

TÜRK MİLLETİ ADINA

T.C.

İSTANBUL

6. TÜKETİCİ MAHKEMESİ

GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO: 2019/

KARAR NO: 2021/

HAKİM: 

KATİP: 

DAVACI : T.K

VEKİLİ: Av. YUSUF AYIK - [16697-96465-64467] UETS

DAVALILAR: 1- T. OTOMOBİL FABRİKASI ANONİM ŞİRKETİ -

VEKİLİ: Av. ...

: 2- E .. YEDEK PARÇA SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ 

VEKİLİ: Av. ...

DAVA: Tüketiciyi Koruma Kanunundan Kaynaklanan (Malın Ayıplı Olmasından Kaynaklanan)

DAVA TARİHİ: 24/06/2019 

KARAR TARİHİ: 25/05/2021

GEREKÇELİ KARARIN

YAZILDIĞI TARİH  : 25/05/2021

Mahkememizde görülmekte bulunan tüketiciyi koruma kanunundan kaynaklanan (malın ayıplı olmasından kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda;

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:

Davacı vekili dava dilekçesi ile özetle; müvekkilinin 29.11.2018 tarihinde F...  E..  Gebze bayiinden F...   E... ... paketli aracı .... TL karşılığında satın aldığını, aracın 09.01.2019 tarihinde teslim edildiğini, müvekkilinin 10.01.2019 tarihinde sağ ön kapıda cam fitilinin içeriye doğru yanlış takıldığını fark ettiğini, bu durumun kendisine üretim kaynaklı olduğunun belirtildiğini, daha sonra müvekkilinin 29.01.2019 tarihinde trafikte aracı kullanırken vites kolunun 1.ve 2. vites kısmına (vites boştayken sol kısma) gelmediğini ve ciddi bir şekilde takılma yaptığını fark ettiğini, 30.01.2019 tarihinde aracını servise götürmek zorunda kaldığını, araçta vites takılma problemi yanında arka cam rezistansı açılınca araçta titreşim olduğunu kapatınca geçtiğini, 90 km/sa üstü hızlarda sol ön kapıdan rüzgar sesi geldiğini, sağ ön kapı cam fitilinin yanlış takıldığını, bu arada önceden sipariş verdiği krom aksesuarlarında montajının yapılacağını, yetkili kişi ile test sürüşüne çıkıldığını ve aracın serviste incelemeye alınması gerektiğinin söylendiğini, 01.02.2019 tarihinde aracın sorunlarının çözüldüğünün belirtilerek aracın kendisine teslim edildiğini, davacının servisten ayrıldıktan 10 km sonra vitesin aynı şekilde takıldığını ve sorunun giderilmediğini farkettiğini, aracın tekrar yetkili servise götürüldüğünü, müvekkiline aracın 1000 km’de bile olmadığını, vites vidalarının sıkıldığı, vites dişlilerinin birbirine alışması gerektiği ve kullandıkça vitesteki takılma probleminin düzeleceğinin belirtildiğini, müvekkilinin aracı kullanmaya devam etmek zorunda kaldığını, müvekkilinin 27.03.2019 tarihinde aracın yağ kontrolünü yaptığını ve yaklaşık 4.000 km’de aracın yağ çubuğundaki seviyenin çeyrek olduğunu gördüğünü, yeniden servise gittiğini ve burada araca 1lt. yağ ilave edildiğini, bu şekilde araçta yağ eksiltme sorunun da ortaya çıktığını, aracın 1.vitesten 2.vitese atmak için debriyaja bastığı anda motor kısmından ardışık iki vuruntu sesi meydana gelmeye başladığını ve aracın silkelendiğini, bu sorunun da halen devam ettiğini, aracın rölantide çalışırken devir saatinin artıp azaldığının da görüldüğünü, davacının 19.04.2019 tarihinde bunları Fiat Efsane servisine anlattığını, yapılan incelemelerde araca sadece kalibrasyon yapıldığını ve servis kaydı oluşturulmadığını, davacının problemlerin çözülmemesi üzerine 24.04.2019 tarihinde diğer bir yetkili servis Kırmak Oto’ya aracını götürdüğünü, burada 30.01.2019 tarihindeki servis girişi haricinde servis girişi yapılmadığını öğrendiğini, araçtaki problemleri burada da belirttiğini, 06.05.2019 tarihinde aracı teslim aldığını, aynı gün akşamında aracı park etmek için geri vitesi kullanmak istediğinde vitesin çok sıkı bir şekilde takıldığını ve vitesi değiştiremediğini, bunun üzerine aracın çekici ile Kırmak Oto’ya götürüldüğünü, daha sonra aracın davacı tarafından teslim alındığını ve burada yapılan müdahalelerle de sorunların çözülmediğini, aracın sürekli sorun verdiğini beyanla  gizli ayıplı ... plakalı ....  aracın davalılara iadesi ile davalılar tarafından müştereken ve müteselsilen -0-km yeni ayıpsız misli ile değişimini, bu talebin  kabulünün mümkün olmaması halinde terdiden ayıp oranında bedel indirimi ile şimdilik 10.000,00TL’nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. 

Davalı T. ... AŞ vekili cevap dilekçesi ile özetle; davacının aracında onayı doğrultusunda yapılan ayar işlemi ile iddia edilen viteste takılma sorununun giderildiğini, dava tarihi itibariyle araçta giderilememiş mevcut bir arızanın olmadığını, davaya konu araçta üretim kaynaklı herhangi bir sorunun mevcut olmadığını, aracın vites kolunun takılma sorunu ile yetkili servislerine giriş yaptığını, yetkili servis tarafından ayar işlemi yapılarak aracın sorunsuz olarak teslim edildiğini, aynı şikayetle bir sonraki gelişinde araçta herhangi bir soruna rastlanmadığını, davacının sağ ön cam fitilinin içeriye doğru yanlış takıldığını iddia ettiğini, söz konusu durumun bir ayıp olarak nitelendirilemeyeceğini, yapılacak bilirkişi incelemesinde davacı tarafın iddialarının haksız nitelikte olduğunun sübuta ereceğini, araçtaki yağ tüketiminin aracın kullanılış biçimi ve sürüş şekline göre farklılık gösterebileceğini, dosya muhtevasında bu iddiayı ispatlayan hiçbir teknik verinin bulunmadığını ve davacı beyanlarının taraflarınca kabul edilmeyeceğini, Fiat marka Egea model araca ait kullanım kılavuzunda maksimum motor yağı tüketiminin genellikle her 1.000km’de 400 gram olduğunun belirtildiğini, bu hususun aracın yağ sarfiyatının normal sınırlarda olduğunu açıkça gösterdiğini, davacının sadece vites geçişlerindeki takılma ve cam rezistansı ile ilgili servis girişi olduğunu, diğer belirttiği yağ eksiltme, debriyaja basıldığında motor kısmında vuruntu sesi ve araç rölantide çalışırken devir saatinin artıp azaldığı hususlarının ne yetkili servislerince incelendiğini ne de sorun tespit edildiğini, davacının tarafına servis fişi verilmediği iddialarının kesinlikle gerçeği yansıtmadığını beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı E... Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi vekili davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. 

Dava konusu araca ait fatura, servis kayıtları, tramer kayıtları celp edilmiştir.

Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; dava, ayıplı mal nedeniyle ürünün ayıpsız misli ile değişimi talebine ilişkindir. 

Dava konusu araç üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Bilirkişi heyeti dosyaya sunmuş oldukları raporlarında "...Dava konusu .... araçta keşif esnasında görülen debriyaja basınca ses problemi ve davalı T... Türk Otomobil firmasının yetkili servis kayıtlarındaki motor yağı eksiltme problemlerinin üretim kaynaklı teknik arızalar olduğu; bu arızalar haricinde başkaca bir arızasının olmadığı, Hukuki takdiri Sayın Mahkemeye ait olmak üzere, Dava konusu ... plakalı aracın yukarıda bahsedilen üretimden kaynaklı teknik problemleri nedeniyle “Ayıplı Mal” olarak değerlendirilebileceği, Dava konusu ... plakalı aracın keşif tarihi 05.11.2020 tarihinde kazasının bulunmamış olduğu görüldüğünden, araçta değer kaybı oluşturacak bir niteliğin bulunmadığı..." yönünde görüş beyan etmişlerdir. 

Taraf itirazları ve tespit edilen ayıpların giderilmesinin mümkün olup olmadığı, maldan beklenen faydanın azalıp azalmadığı hususlarında açıklama yapılmak üzere bilirkişi heyetinden ek rapor alınmıştır. Bilirkişi heyeti 29/03/2021 tarihli ek raporlarında "...29.12.2020 tarihli kök raporumuzda belirtilen kanaatlerimizde değişiklik olmadığı, l.-2.vites geçişinde veya 2.-l.vites geçişinde debriyaja basıldığında meydana gelen titreşim problemi ile motor yağı eksiltme problemlerinin çözümünde tamir, onarım veya komple aksam değişimleri ile teknik arızaların giderilmesinin mümkün olabileceği, Dava konusu 41 ABZ 957 plakalı araçta sürüş konforu açısından maldan beklenen faydanın azaldığı..." yönünde görüş beyan etmişlerdir. 

6502 Sayılı Kanunun 8. maddesinde ayıplı mal; "Ayıplı mal, tüketiciye teslimi anında, taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan maldır.

 Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda, internet portalında ya da reklam ve ilanlarında yer alan özelliklerinden bir veya birden fazlasını taşımayan; satıcı tarafından bildirilen veya teknik düzenlemesinde tespit edilen niteliğe aykırı olan; muadili olan malların kullanım amacını karşılamayan, tüketicinin makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar da ayıplı olarak kabul edilir." şeklinde düzenlenmiştir.

 Aynı yasanın 11. maddesi ise malın ayıplı olması halinde, tüketicinin seçimlik haklarını düzenlenmiştir. Bu seçimlik haklarda tüketici; bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi, ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Tüketici seçimlik haklarından herhangi birisini kullanabilecektir. Öğretide ve uygulamada da kabul edildiği üzere tüketicinin seçimlik haklarını tek yanlı ve varması gereken bir irade açıklamasıyla kullanması gerekmektedir. Tüketici bu haklardan hangisini seçtiğini, bir kez bildirmekle, seçim hakkını kullanmış olur ve artık tercihini değiştiremez. Çünkü, satıcı kayıtsız şartsız, bildirilen tercihi yerine getirmek zorundadır. Bu nedenle tüketicinin seçim hakkı, bir kez kullanılmakla sona ermekte ve onun yerine tercih ettiği hak geçmektedir. Bu özelliği nedeniyle, tüketicinin seçimlik hakkı yenilik doğrucu (inşai) haklardandır. (Yargıtay 13 Hukuk Dairesinin 2018/489 Esas,2019/7685 Karar sayılı ilamı)

Mahkememizce, bilirkişiler tarafından yapılan değerlendirme ile  araçta, üretim hatasından kaynaklanan teknik arızaların mevcut olduğu anlaşılmış, maldan beklenen faydanın azaldığı tespit edilmiştir. Tüketicinin misli ile değişime ilişkin seçimlik hakkını kullanmasının Türk Medeni Kanunu'nun 2. maddesine de aykırılık teşkil etmeyeceği kanaatine varılarak mahkememizce davacının yasanın kendisine tanıdığı seçimlik hakkı satıcı ile birlikte üretici veya ithalatçıya karşı da kullanabileceğinden tüm davalılar yönünden talebinin kabulüne karar verilmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM:( Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere)

1-Davanın kabulü ile , dava konusu yapılan ... plaka sayılı 2018 model .. marka ... model ... şase numaralı aracın aynı marka ve aynı model ile aynı özellikleri taşıyan ayıpsız yeni misli ile değiştirilmesine, 

2-Harçlar yasasına göre belirlenen 4.742,49 TL harcın davalılardan tahsili ile hazineye gelir kaydına,

3-Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince belirlenen .. TL vekalet ücretinin davalılardan tahsili ile davacıya ödenmesine,

4-Davacı tarafından yapılan 59,30 TL tebligat ve müzekkere gideri, 1.350,00 TL bilirkişi ücreti, 384,90 TL keşif harcı olmak üzere toplam 1.794,20 TL yargılama giderinin davalılardan tahsili ile davacıya ödenmesine, 

5-HMK'nın 333. maddesi gereğince, karar kesinleştiğinde yatırılan avansın kullanılmayan kısmının davacıya iadesine,

Dair davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf Yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.25/05/2021

Katip 

 e-imza 

Hakim 

 e-imza 

T.C.

BAKIRKÖY

9. TÜKETİCİ MAHKEMESİ

GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO: 2021/Esas

KARAR NO: 2021/

HAKİM: 

KATİP: 

DAVACI : S.K

VEKİLİ: Av. YUSUF AYIK - [16697-96465-64467] UETS

DAVALILAR:1- B. OTO SERVİS VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ 

2- B. OTOMOTİV PAZARLAMA VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ 

VEKİLİ: Av. 

DAVA: Tüketiciyi Koruma Kanunundan Kaynaklanan (Malın Ayıplı Olmasından Kaynaklanan)

DAVA TARİHİ: 12/09/2019

KARAR TARİHİ: 22/04/2021

GEREKÇELİ KARARIN

YAZILDIĞI TARİH  : 31/05/2021

Mahkememizde görülmekte bulunan Tüketiciyi Koruma Kanunundan Kaynaklanan (Malın Ayıplı Olmasından Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:

Davacı vekili dava dilekçesi ile;" Müvekkili 17.11.2016 tarihli fatura ile davalı satıcıdan, sıfır km ve trafik tescil plakası 34 .. olan ... Sedan marka araç satın aldığı,  Araç 10 km de iken arıza kodları okunduğu ve konfigürasyon yapıldığı, 02.12.2016 tarihinde, araç henüz 337 Km'de iken otomatik vites modunun hata vermesi nedeniyle arızalandığı, müvekkili yol yardım servisini aradığı, gelen ekip sorunu yerinde çözemediğinden, araç yetkili servis istasyonuna çekildiği, aracın onarımı sekiz gün sürdüğü,  aracı 10.12.2018 günü teslim aldığı,  Bu serviste aracın vites sistemi değiştiği, 12.12.2018 tarihinde aracı teslim aldıktan iki gün sonra araç yeniden aynı arızayı verdiği, yeniden servis istasyonunu aradığı, araç yeniden servis istasyonuna alındığı, araç onbeş gün serviste kaldığı, yapılan incelemede, arızanın aracın elektronik aksam kablolarının gevşek bağlanması nedeniyle voltaj dalgalanmasından kaynaklandığı iddia edilerek işlem yapıldığı ve müvekkile teslim edildiği, 5.044 km de aracın rot kolu değişimi ve bagaj lastiği montajı yapıldığı, açıklananlar haricinde yeni başkaca nedenlerle garanti kapsamında servis istasyonuna başvurduğu, araçta 14.04.2019 tarihinde çok ciddi bir problem daha meydana geldiği, aracın motorundan bir anda olağan çalışmasından farklı sesler gelmeye başladığı, motor durdurarak servis istasyonunu aradığı, araç yine çekici yardımıyla servis istasyonuna alındığı, yapılan incelemede, aracın motorunun değiştirilmesi gerektiği bildirildiği, müvekkili İstanbul 6.Sulh Hukuk mahkemesinin 2019/... D.iş sayılı dosyası ile araç üzerinde keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmasını talep ettiği, bilirkişi aracı yerinde incelediği ve dosyaya sunduğu raporda; "aracın herhangi bir kullanıcı işleminden kaynaklanmasının söz konusu olmadığı imalattan kaynaklı olarak ve satın alınma esnasında fark edilemeyecek nitelikte gizli ayıplı olduğunu" tespit ettiği,  aracın misli ile değişimi konusunda hukuki nitelemenin sayın mahkemeye ait olduğunu son derece yerinde olarak tespit eden sayın bilirkişi aracın onarımlardan kaynaklı olarak 45.000-TL değer kaybı söz konusu olacağı bu miktarın tüketicinin uğradığı gerçek zarar olduğunu belirttiğini, Sayın bilirkişi aracın yapmış olduğu kilometreyi baz alarak maldan faydalanamamanın söz konusu olmadığını iddia ettiği, bu değerlendirmeyi kabul etmelerinin mümkün olmadığı, aracın belli bir kilometre kullanılmış olması aracın sürekli servise girip çıktığı vites ve motor problemi gibi aracın en önemli ve temel aksamlarının imalattan kaynaklı ayıplı çıktığı ve servis ortamında tamir gördüğü gözetildiğinde müvekkilin bu segment bir araç almaktaki maldan beklediği  faydayı sağladığını iddia etmek doğru olmadığı, her araç ve 20-30 yıllık araçlarda 40-45 bin kilometre kullanılabileceği, lüks segmentte sıfır kilometre bir araç alan müvekkili vites sistemi, motoru tamir görmüş bir aracı kullanarak maldan beklediği faydayı sağlayamadığı, Müvekkili tarafından motor probleminin ortaya çıkmasından itibaren davalılara hitaben gönderilen maillerden aracın motorunun değişimi şeklinde onarım istemediğini aracın misli ile değişimini talep ettiğini, davalılar tarafından Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunun davacıya tanıdığı aracın misli ile değişimine dair seçimlik hakkı kabul edilmediği ve aracın motoru değiştirilerek müvekkilden vekaletname istendiği aksi halde ikame aracı teslim etmesi istendiği, Davalıların müvekkil talebinin hilafına olarak araçta onarım yapması üzerine müvekkil araçsız kalmamak için vekaletnamede vererek mecburen aracını servisten teslim aldığı, Müvekkili daha sonra da aracın misli ile değişimi talebi kabul edilmediği, 31.07.2019 tarihinde araçta titreşim/sarsıntı meydana gelmesi üzerine yine araç servise girdiği, Müvekkil bunun üzerine de araç misli ile değişim talebini mail yolu ile ilettiği, fakat firma yetkilileri araçta herhangi bir değer kaybı olmadığından bahisle bu talebi reddettiği, müvekkili dava konusu aracı servisten teslim alırken ihtirazi kayıtla aracı teslim aldığı, servis fişi altına şu şekilde şerh düşüldüğü: "Yasal haklarım saklı kalmak kaydıyla ve kabul anlamına gelmemek kaydıyla teslim aldım.", aracın emsallerinin şu anki piyasa değeri 300.000,00 TL olmasına rağmen bu aracı 150.000,00 TL'ye alabileceklerini bildirdiklerini, müvekkili tarafından davalılara hitaben yazılan maillerde de davalılara bildirildiği davalılar tarafından inkar edilmediği, davalılar dahi kendi yaptıkları tamirata güvenmemekte araca son derece düşük miktar teklif ettiği, tespit raporunun 3.sayfasında 7 numara altında belirtildiği üzere "taşıtın her iki arızasının da ekonomik ve teknik açıdan ciddi mahiyette bulunduğu, motor numarası değişiminin tescil dosyasına işleneceği, mevcut halde ikinci elde satışını önemli ölçüde güçleştireceği özellikle bulunduğu segment dikkate alındığında bu özelliklerdeki taşıtın müşteri portföyünün alımdan imtina edeceğinin açık olduğu ve önemli ölçüde maddi kayba neden olacağı," tespit edildiği, sayın bilirkişi değer kaybı zararını hesaplarken bu tespitleri ile çelişir şekilde bu segmentteki araç müşteri portföyünün bu aracı almakta imtina edeceğinden yola çıkarak önemli ölçüde değil sadece yüzde 15 oranında değer kaybı hesapladığı, davalılar müvekkile yüzde 50 oranında değer kaybı ile aracı iade almayı teklif ettiği, Gizli ayıplı  .......... Sedan marka 34 ................ plakalı aracın davalılara iadesi ile tüm iade ve değişim masrafları davalılara ait olmak üzere müştereken ve müteselsilen -0- km yeni ayıpsız misli ile değiştirilmesini,  mümkün olmaması halinde terdiden ayıplı aracın uğramış olduğu değer kaybının hesaplanarak şimdilik 45.000 TL’sinin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalı şirketlerden müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine, yargılama masrafları ve vekalet ücretinin müştereken ve müteselsilen davalılara tahmilini" talep etmektedirler.

Davalılar vekili Cevap Dilekçesi ile ; " Araç 2016 yılında satın ve teslim alındığı, dava ise bu tarihten itibaren 3 yıl geçtikten sonra ikame edildiği, ayıp iddialarını kabul anlamına gelmemek kaydıyla; zamanaşımı ve yasal garanti süresinin sona ermesi nedeniyle müvekkil şirketin ayıba karşı sorumluluğu bulunmadığı, davacı tarafın talepleri net olmadığı gibi terditli ve belirsiz olduğu, açıklattırılması gerektiği, alıcının 4 adet seçimlik hakkı bulunduğu; bozucu yenilik doğurucu hakların niteliği gereği, bu seçimlik haklardan birinin kullanımı ile diğerlerinin tercih edilmesi mümkün olmadığı, davacı tarafın ne delil listesi ne de dava dilekçesinde beyan ettiği hususlara ilişkin belge ve deliller taraflarına tebliğ edilmediği, araç onarılarak sorunsuz şekilde davacı tarafa teslim edildiği, halihazırda davacı tarafından kullanılmaya devam ettiği, araçtaki arıza basit bir onarımla giderildiği, davacı tarafın aracın tahsis amacından faydalanmasını engelleyen yahut kullanımın emniyetini tehlikeye sokan bir durum söz konusu olmadığı, rapora ilişkin itirazları saklı kalmak kaydıyla davacı tarafından düzenlenen bilirkişi tespit raporunda dahi "maldan faydalanmanın söz konusu olmadığı" şeklinde tespitte bulunulduğu, aracın motoru garanti kapsamında ücretsiz olarak değiştirilerek sorunsuz şekilde davacıya teslim edildiği, dava konusu araç dava tarih itibariyle de halihazırda  davacının kullanımında olduğu, Davacı tarafın motorunun sökülme veya değişme işleminin aracın değerini düşürmesi olasılığı fabrika standartlarında yapıldığı sürece söz konusu olmadığı, davacı tarafın aracında değiştirilecek parçaları orjinaline uygun şekilde orijinal parçalarla  değiştirildi ise dava konusu araçta herhangi bir değer kaybı oluşmayacağı, orjinale uygun yapılan bir onarım, davacı beyanının aksine, 2016 model aracın yeni bir motor ile değişmesi nedeniyle değer kaybına uğratmayacağı,  başta servis kayıtları olmak üzere TRAMER, ilgili trafik müdürlüğü ve sigorta şirketinden yapılacak araştırmalar doğrultusunda araçta meydana gelen hasarların ve yapılan işlemlerin tespit edilmesini, davacının iddialarının reddi ile, Davanın öncelikle zamanaşımı yönünden reddine, Esas yönünden haksız ve mesnetsiz olan davanın reddine, Yargılama giderleri ile yasal vekalet ücretinin davacı yana yükletilmesine karar verilmesini" beyan etmiştir.

DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE:

Dava;  aracın iadesi mümkün değil ise değer kaybının tahsili istemine ilişkindir.

Mahkememizce alınan 25/10/2020 tarihli bilirkişi raporu ve 15/03/2021 tarihli bilirkişi ek raporu dosyada mübrezdir. 

Tüm dosya kapsamı ve hüküm kurmaya elverişli bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde; Davaya konu; 34 .............. plakalı, ............ şasi nolu, ................ , araç; 17/11/2016 tarihli alım vergisi ile davalı B... OTO SERVİS VE TİC. A.Ş tarafından Çatalca/Yeşilköy Gümrük den yurtdışından ithal edilerek davacı ..ya .. şasi nolu, ... motor nolu, Jaguar marka araç bedeli 105.430,07 TL ve %90 ÖTV ve %18 KDV dahil 236.374,21 TL bedel ile 2 yıl sınırsız km. garanti belgesi ile sıfır km. satılmış olduğu, dava konusu aracın davalı genel distribitör B... OTOMOTİV PAZ.VE TİC. A.Ş ve davalı B .. OTO SERVİS VE TİC. A.Ş tarafından yurtdışından ithal ederken düzenlediği faturada ... motor nolu olarak belirtilmesine karşın davacıya düzenlenen 5 gün sonraki tescil belgesinde ... motor nolu olarak farklı motor değiştirilmiş olduğu,  bu motor değişiminden davacıya bilgi verilmediği, akabinde garanti kapsamında ve çok kısa sürelerde oluşan 1. Önemli arızasının 337 km. de, 2. Önemli arızasının 43356 km'de hareket edemeyecek seviyede motorda olduğu, keşif esnasındaki tespit edilen araçtaki titreşimden de araçta satış esnasında yapılmış olan fabrika şartları harici uygun olmayan servis ortamında yapılan motor değişiminden kaynaklı olduğu, aracın satış hizmetinden kaynaklı GİZLİ AYIPLI olarak değerlendirilmesi gerektiği; davaya konu arızaların kullanım hatasından kaynaklanmayan, satın alma esnasında makul ve yeterli bir süre inceleme ile anlaşılamayacak olması nedeniyle araçtan beklenen faydayı, performansı ve kullanım konforunu azaltması sebebiyle dava konusu aracın 6502 sayılı T.K.H.K.’nın 8. maddesi kapsamında AYIPLI MAL niteliğinde değerlendirilmesi gerektiği, dava tarihi 12/09/2019 itibariyle; dava konusu araçta oluşan değer kaybı 132.907,20 TL  olduğu anlaşılmış, neticeten davacının davasını açmakta haklı olduğu kanaatine varılarak davanın kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM:

1-Davanın KABULÜ İLE;

a)Dava konusu yapılan 34 .. plaka sayılı, ... marka 2016 model ... aynı marka, ... Şase nolu, kırmızı renkli ve aynı özellikteki ayıpsız misli ile değiştirilmesine, 

b)Ayıplı aracın tüm masrafları (iade konusundaki) davalılar tarafından karşılanmak üzere davacı tarafından üzerindeki tüm takyidatlarda ari bir hale getirilerek davalılara iadesine,

2-Dava konusu yapılan 34 ... plaka sayılı, ... marka 2016 model ... aynı marka, ... Şase nolu, kırmızı renkli aracın aynı model, aynı marka ve aynı özellikteki ayıpsız misli ile değiştirilmesi mümkün olmadığı takdirde İİK m.24 uyarınca işlem yapılmasına,  

Davacı vekil ile temsil ettiğinden A.A.Ü.T ne göre takdir edilen ... -TL nisbi vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine, 

20.507,69TL ilam harcının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile hazineye irad kaydına,

Davacı tarafından yapılan 1947,00TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine,

Kullanılmayan gider avanslarının kararın kesinleşmesinden sonra talep halinde ilgililere iadesine,   

Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 22/04/2021

 TÜRK MİLLETİ ADINA 

YARGILAMA YAPMAYA VE HÜKÜM VERMEYE YETKİLİ

İSTANBUL 5.TÜKETİCİ MAHKEMESİ KARARIDIR

                   T.C.

        İSTANBUL

5. TÜKETİCİ MAHKEMESİ

ESAS NO: 2014/1466 

KARAR NO: 2016/2123

HAKİM: Hilal İPEKKAN  28101

KATİP: Betülay KARACA153747

DAVACI : G.C.  

VEKİLİ: Av. Y.A.

DAVALILAR : 1- D.O.PAZ. VE TİC. A.Ş. 

2- D.O.SERVİS VE TİC. A.Ş. 

VEKİLLERİ: Av. B.A

 DAVA: Ayıplı Mal

DAVA TARİHİ: 19/06/2014

KARAR TARİHİ: 27/12/2016

KARARIN

YAZILDIĞI TARİH: 30/12/2016

Davacı tarafından davalılar aleyhine açılan ayıplı mal davasının yapılan açık yargılaması sonunda dosya incelendi.    

DAVA

Davacı vekili tarafından verilen dava dilekçesi ile, davacının 23/06/2011 tarihli fatura ile 51.929,49-TL bedel ödeyerek sıfır kilometre 34 .. .... plaka sayılı ... ..., marka aracı satın aldığı, aracın tesliminden bir süre sonra şanzıman ve diğer parçalardan kaynaklanan şikayetlerin başladığı, şanzımanın garanti kapsamında değiştirilmesine rağmen tekrar arızalandığı, aracın sekizinci servis girişinde yapılan kontrollerde şanzımanında arıza olduğu söylendiği, şanzımanın söküldüğü, keçelerden yağ kaçağı tespit edildiği, şanzımanın değişmesine karar verildiği, ancak aracın jantlarının uygun ve orijinal olmaması gerekçesi ile yeni şanzıman talebinin reddedildiği, eski şanzımanın takıldığı, aracın direksiyonunun 90 derece sağa-sola çevrildiğinde uğultu duyulduğu ve şanzıman arızasının devam ettiği, aracın jantlarının orijinal olmadığı gerekçesi ile yeni şanzıman ile değiştirilmemesi ve tamirat taleplerinin kabul edilmemesinin yerinde olmadığı, şanzımanın bir kez servis ortamında değiştirildiği halde bu kez jant bahane edilerek sorumluluktan kaçınmak istendiği, servisin müdahalelerine rağmen sorunun çözülemediği ve artık garanti süresinin sona erdiğinden bahisle araca müdahale edilmediği, arızaların devam etmesi sebebiyle davacının aracı kullanamadığı, araçta mevcut gizli ayıpların davalı tarafça bildirilmediği, ağır kusur ve hile ile gizlendiği, araçtaki problemin tam ve doğru olarak tespit edilmeyerek davacıdan gizlenerek garanti süresinin geçirildiği, problemin imalat hatasından kaynaklandığı, malın tamirinin mümkün olmadığı, aracın ayıplı olması nedeniyle birçok gün serviste kaldığı, davacının aracın serviste kaldığı günler ve kullanmadığı diğer günler için  kaybı olduğu bu zararında hesaplanması gerektiği bildirilerek dava konusu aracın davalılara iadesi ile tüm değiştirme/devir/satış vb işlem masrafları davalılara ait olmak üzere ayıpsız sıfır kilometre yenisi ile değiştirilmesine, davacının araçtan mahrum kaldığı günler için şimdilik 100,00-TL nın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesi istenmiştir.

SAVUNMA/

Davalılar vekili tarafından süresi içinde verilen cevap dilekçesi ile ileri sürülen zamanaşımı definin yanı sıra, aracın 23/06/2011 tarihinde trafiğe çıktığı, 19/06/2014 dava tarihi itibarıyle 2 yıllık  garanti süresinin aşılması nedeniyle garanti kapsamında olmadığı, araçta ayıp/gizli ayıp veya üretim hatası bulunmadığı, araç üzerinde bir arıza var ise de, bu arızanın dava konusu aracın kullanılması sonucu zaman içerisinde oluşabilecek bir olay olduğu, otomobillerin kullanıldıkça yıpranan bir yapıya sahip oldğu, dava konusu aracın satılırken belirli bir garanti süresi ve kapsamı ile satıldığı,. Borçlar Kanun'da ver alan "ağır kusur" kavramının satıcının sattığı maldaki sorunu bilmesine rağmen alıcıya bu durumu bildirmeyerek satması durumunu anlattığı,.  dava konusu araçta 2 yıl boyunca kayda değer bir sorun çıkmadığından, davalı şirketin araçtaki ayıbın varlığını bilerek davacıya aracı satma durumunun oluşmadığı, ayıbın bu kadar süre gizli kalması mümkün olmadığı,.davanın öncelikle zamanaşımı nedeniyle reddi gerektiği, aracın 27.05.2014 tarihli son servis kaydına göre 65.281 km yol kat ettiği, dava konusu araçta, Tüketici Yasası ve ilgili mevzuatta tanımlandığı şekilde herhangi bir ayıp bulunmadığı, aracın.25/07/2011 tarihinde 1545 km de sol ön çamurlukta ezilme şikayeti ile yetkili servise giriş yaptığı, çamurluğun hasar gördüğü, sigorta kapsamında değiştirilerek iade edildiği, .aracın,24/10/.2011 tarihinde 5.857 km de "vitesler geç atıyor, bagaj lambası yanmıyor ve ayna ısıtmaları kontrol edilsin'" istekleri ile Doğuş Oto Maslak servisine giriş yaptığı, yapılan incelemede araçta teknik olarak herhangi bir problem görülmediği, sistemin çalışma şekli davacıya anlatılarak, aracın sorunsuz olarak teslim edildiği, aracın 25/10/2011 tarihinde 5.896 km de "arka cam hasarlı" isteği İle Doğuş Oto Maslak servisine gelen aracın arka camı sigorta kapsamında değiştirilerek aracın teslim edildiği, 05/12/2011 tarihinde 7.972 km de "araç fazla yakıyor, sol ön koltuk oturak bölümü sağ köse yerinden çıkıyor ve çekis düşüklüğü var" istekleri ile ... Oto ... servisine giren aracın detaylı incelenmesinde, bahsedilen problemlerin görülmediği, konuyla ilgili davacının bılgilendirilerek aracın sorunsuz olarak teslim edildiği,09/02/2012 tarihinde 11349 km de "sol ön cam kırılmış, teyp çalınmış, torpidoya zarar verilmiş ve araç çalışmamış" istekleri ile Doğuş Oto Maslak servisine giriş yaptığı, yapılan incelemede aracın torpidosunun, ciddi hasar gördüğü, kapı camının kırık olduğu, klima ünitesinin kırıldığı, vites topuzunun zarar gördüğü, gösterge panel kaplamasının kırıldığının tespit edildiği,zarar gören parçaların sigorta kapsamında değiştirilerek aracın sorunsuz teslim edildiği,  31/05/2012 tarihinde 17543 km de "15000 km bakım yapılacak, komple rütus yapılacak ve yol bilgisayarı kontrol edilecek" istekleri ile ... Oto ... servisine giriş yaptığı, aracın yol bilgisayarının düzgün çalıştığının görüldüğü, aracın periyodik bakımı ve rötuş işlemleri de tamamlandıktan sonra aracın sorunsuz olarak teslim edildiği,04/06/2014 tarihinde 17824 km de "sol ön cam kırık, teyp çalınmış" istekleri ile Doğuş Oto Maslak servisine giriş yaptığı, aracın sol ön kapı camı ve cam fitili sigorta kapsamında değiştirilerek aracın sorunsuz olarak teslim edildiği,19/12/2012 tarihinde 31912 km de "34F2 servis aksiyonu vardır, 30000 km bakım yapılsın ve bazen gaz pedalına basınca soldan tak sesi geliyor” istekleri ile ... Oto ... servisine giriş yaptığı, yapılan incelemede aracın sol tarafından problem bir ses gelmediğinin görüldüğü,. Aracın periyodik bakımı ve servis aksiyonu yapıldıktan sonra  sorunsuz olarak  teslim edildiği, 28/01/2013 tarihinde 34830 km de "vites geçişlerinde titreme var" isteği ile ... Oto Maslak servisine giriş yaptığı,. Yapılan teknik incelemede aracın kavrama ünitesinde problem olduğunun tespit edilmesi nedeniyle,. kavrama ünitesinin garanti kapsamında değiştirilerek aracın yapılan testte herhangi bir problem görülmediğinden, sorunsuz olarak teslim edildiği, 02/03/2013 tarihinde 36899 km de "6. Viteste takılı kalıyor" isteği ile aracın ... Oto Maslak servisine giriş yaptığı,. Servis teknik personeli tarafından detaylıca incelenen aracın şanzımanının komple değişimine karar verildiği, garanti kapsamında aracın komple sanzımanının değiştirildiği, yapılan testlerde araçta hiçbir problem olmadığı görülerek, aracın sorunsuz olarak teslim edildiği, 30/07/2013 tarihinde 45495 km de "alarm montajı yapılacak" isteği ile ... Oto Maslak servisine giriş yaptığı,araca alarm montajı yapılarak  teslim edildiği, 12/09/2013 tarihinde 50669 km de "45000 km bakım yapılacak, araçta tekleme var şıkirtili çalışıyor ve rölantide yüksek çalışıyor" isteği ile ... Oto Maslak servisine giriş yaptığı, teknik incelemede aracın enjektörlerinin garanti kapsamında değiştirildiği, periyodik bakımı da yapıldıktan sonra, test sonrası araçta bir problem olmadığının görüldüğü,  sorunsuz olarak teslim edildiği, 23/05/2014 tarihinde 65037 km de "34F8 servis aksiyonu vardır, 60000 km bakımı yapılacak ve 3. viteste gaz yemiyor sarsıntı var" isteği ile ... Oto Maslak servisine giriş yaptığı,. yapılan detaylı teknik incelemede aracın viteslerinde herhangi bir teknik problem görülmediği, servis aksiyonu ve periyodik bakımı yapılarak aracın teslim edilmdiği,27/05/2014 tarihinde 65281 km de "3/5/7. viteslere araç geçmiyor" isteği ile Doğuş Oto Maslak servisimize giriş yaptığı, yapılan incelemede aracın kavrama ünitesinin değişmesinin gerektiği tespit edildiği, detaylı olarak incelendiğinde aracın üzerinde orijinal olmayan jant ve lastiğin takılı olduğundan.garanti kapsamında işlem yapılamayacağının davacıya iletildiği, .davacının işlemlerin garanti kapsamında olmaması durumunda aracını servisten alacağını beyan ederek, işlem yaptırmadan servisten aldığı, servis kayıtlarına göre dava konusu aracın servis girişlerinin kısmen hasarlardan, kısmen ise periyodik bakım amacıyla yapıldığı, davacı tarafından açtırılan iş emirlerinin gizli ayıba dayalı arıza içeriklerini yansıtmadığı, aracı yola bağlayan yegane parçanın lastik ve jant  olduğu,  lastik ve jant orijinal değilse ve üreticinin onaylamadığı bir ürünse aracın güvenliği ve  yol tutuşunun ciddi anlamda tehlikeye girdiği, orijinal olmayan jant ve lastik kullanıldığı zaman aracın diğer yürür aksam parçaları olan şanzıman, debriyaj, kavrama, aks, rot, direksiyon sistemi vs. parçalarının da olumsuz etkilenebildiği,. dava konusu aracın kavraması da orijinal olmayan jant ve lastik kullanımından dolayı arıza yaptığı, arızalı olan kavrama parçasının arızalanma nedeninin ürün kaynaklı olmadığı, orijinal olmayan jant kullanımından kaynaklandığı, aracın garanti süresinin de dolduğu, davacının sorumluluklarını yerine getirmediği, hem aracın güvenliğini tehlikeye sokacak modifiye işlemleri yaptırdığı, hem de periyodik bakımları zamanında yaptırmadığı, araçta oluşan kavrama probleminin nedeninin orijinal olmayan jant lastik kullanımından kaynaklandığı, araç üzerinde ürün kaynaklı herhangi bir avıp bulunmadığı, tüketicinin seçimlik haklarını kullanma koşullarının gerçekleşmediği, Tüketici Yasası ve gerekse Garanti Yönetmeliği esasları uyarınca araç değişimi veva bedel iadesi için aranan şartların gerçekleşmediği, Garanti Belgesi Yönetmelik'in 11. maddesinde ’Tüketicinin malı tanıtma ve kullanma kılavuzunda yer alan hususlara aykırı olarak kullanmasından kaynaklanan arızalar hakkında 8 inci ve 9 uncu madde hükümleri uygulanmaz.'düzenlenmesi yer aldığı, dava konusu araç üzerinde giderilemeyen bir arıza hali veya gizli ayıp bulunmadığı gibi, kullanıcı hatası nedeniyle davalı şirketin sorumluluğunun olmadığı, Garanti Belgesi Uygulama Esaslarına Dair Yönetmelik'in 14. maddesi koşullarının gerçekleşmediği, taleplerin Medeni Kanun md. 2'ye aykırılık teşkil ettiği   davanın kabulüne karar verilmesi halinde aracın davacı tarafından uzun süre kullanılmış olduğundan  Türk Borçlar Kanunu 192 maddesi gereğince kullanım bedelinin hakkaniyet gereğince araç bedelinden mahsubu gerektiği, kabul anlamına gelmemek kaydıyla aracın davalı  şirkette iadesi halinde  üzerinde bulunan/ sonradan ortaya  çıkabilecek rehin,  haciz, vergi borcu vs takyidatlardan  ari olarak iade edilmesi hükmüne yer verilmesi gerektiği bildirilerek davanın reddine karar verilmesi istenmiştir.

DELİLLER/

1-Dava dilekçesi ekinde ibraz edilen, servis formları, iş emri, fatura, sigorta poliçesi, ruhsat fotokopileri.

2- Sigorta Bilgi ve Gözetim merkezinin 15/ 05 /2015 tarihli cevabı yazısı ve ekleri.

3- Eyüp İlçe Emniyet Müdürlüğü'nün 21 /05/ 2015 tarihli cevabı yazısı ve eki.

4-Ergo Sigorta A.Ş nin  21/01/ 2016 tarihli yazısı ve ekleri.

5- Axa Sigorta A.Ş'nin  26 /01 /2016 tarihli yazısı ekinde gönderilen ... nolu  hasar dosyası sureti.

6-Bilirkişi İncelemesi;

Bilirkişiler Prof. Dr. M.Ö,  Prof. Dr.  H.S, Prof Dr. T.S tarafından dava konusu araç ... Teknik Üniversitesi merkez kampüsünde yol testi yapılmak suretiyle incelenerek düzenlenen 27 10 2015 tarihli raporda, aracın güç aktarma sistemi arızasında ilişkin ilk ihbarın teslim tarihinden yaklaşık 4 ay sonra yapıldığı, aracın kullanım hatasından kaynaklanmayan imalat hatasına dayalı satın alma esnasında makul ve yeterli bir süre incelemeyle anlaşılamayacak seyir güvenliğini ve sürüş konforunu olumsuz etkileyen muadili olan malların kullanım amacını karşılamamasına yol açan,Tüketicilerin makul olarak beklediği faydaları azaltan güç aktarma sistemi arızası nedeniyle dava konusu aracın 6502 sayılı Yasanın 8. maddesi kapsamında gizli ayıplı mal niteliğinde  olduğu, aracın onarımı süresinde Garanti Belgesi Uygulama Esasları Yönetmeliğinde belirtilen azami tamir süresi nin aşıldığı, arızanın dava konusu araçta kullanılan teker- jant grubuna dayanmadığı, davacının güç aktarma sistemi arızası nedeniyle araçtan mahrum kaldığı gün sayısının 18 günden fazla olduğu kesin surenin aracın servise giriş ve çıkış tarihlerini içeren belgelerin dosyaya sunulmasından  sonra belirlenebileceği, dava konusu araçta zararlar nedeniyle oluşan değer kaybının hasar dosyalarının dosyaya sunulmasından sonra ek rapor ile tespit edilebileceği bedel iadesi için gerekli şekil şartlarının oluştuğu bildirilmiştir.

Adı geçen bilir kişiler tarafından düzenlenen  22/04/ 2016  tarihli ek  raporda, 5 adet hasar dosyasına göre daha konusu aracın değer kaybına neden olabilecek hasarları, sol ön çamurluk değişimi, sol ön direk,  sol ön kapı, ön tampon değişimi ile giderilen 12 /07 /2011 tarihli,  kapı camı, ön göğüs, klima kontrol paneli, havalandırma ızgarası değiştirilerek giderlen 09/02/ 2012 tarihli, ön hasarı profil ve far değişimi ile giderilen  06/ 06/ 2013 tarihli hasarlar dava tarihi itibariyle rayiç değerinin 40.000 -TL  mertebesinde olduğu onarılmış hasarlar nedeniyle oluşan değer kaybının 5.000 -TL olduğu bildirilmiştir

Bilirkişiler tarafından düzenlenen 01/ 09/ 2016 tarihli ikinci ek raporda, araçtaki değer kaybının 5.000 TL olduğuna ilişkin kanaatin değişmediği,  davacının araçtan mahrum kaldğıı 18 gün için oluşan zararın 1080-TL olarak hesaplandığı bildirilmiştir.

GEREKÇE/

Dava, davacı tüketici tarafından  satıcı ve ithalatçı  aleyhine açılan ve TKHK'nun 11. maddesine dayanan  bedel iadesi davasıdır.

Davacının, 23/06/2011 tarihli fatura ile 51.929,49-TL bedel ile  .. ... .... plaka sayılı  2011... model ... marka ve tipi aracı davalı ... Oto Pazarlama ve Tic A.Ş den satın aldığı, aracın ilk servis girişinin 24/10/2011  tarihinde, araçta vitesleri geç atma,  bagaj lambası ve ayna ısıtma şikayetleri  olduğu, bu tarihten itibaren  çeşitli şikayetlerle servise verildiği, 27/05/2014  tarihinde  3/5/7  viteslere geçmeme sorunu ile başvurulduğu aracın jantlarının uygun olmaması nedeniyle garanti'den şanzıman talebinin reddedildiği,  ihtilafsız olup mevcut deliller ile de sabittir.

Taraflar arasındaki ihtilaf esas itibariyle zamanaşımı süresinin dolup dolmadığı, garanti süresinin geçirilip geçirilmediği ve aracın ayıplı olup olmadığı ile bedel iadesi koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği noktasında toplanmaktadır.

28/05/2014 tarihinde yürürlüğe giren 6502 sayılı Kanunun Ayıplı Mal başlıklı 8/1. maddesine göre,  Ayıplı mal, tüketiciye teslimi anında, taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan maldır.

Tüketicinin seçimlik hakları başlıklı 11. maddesine göre, (1) Malın ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda tüketici;

a) Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme,

b) Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme,

c) Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme,

ç) İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme,

seçimlik haklarından birini kullanabilir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.

(2) Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi hakları üretici veya ithalatçıya karşı da kullanılabilir. Bu fıkradaki hakların yerine getirilmesi konusunda satıcı, üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur. Üretici veya ithalatçı, malın kendisi tarafından piyasaya sürülmesinden sonra ayıbın doğduğunu ispat ettiği takdirde sorumlu tutulmaz.

(3) Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması hâlinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim haklarından birini kullanabilir. Orantısızlığın tayininde malın ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik haklara başvurmanın tüketici açısından sorun teşkil edip etmeyeceği gibi hususlar dikkate alınır.

(4) Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi haklarından birinin seçilmesi durumunda bu talebin satıcıya, üreticiye veya ithalatçıya yöneltilmesinden itibaren azami otuz iş günü, konut ve tatil amaçlı taşınmazlarda ise altmış iş günü içinde yerine getirilmesi zorunludur. Ancak, bu Kanunun 58 inci maddesi uyarınca çıkarılan yönetmelik eki listede yer alan mallara ilişkin, tüketicinin ücretsiz onarım talebi, yönetmelikte belirlenen azami tamir süresi içinde yerine getirilir. Aksi hâlde tüketici diğer seçimlik haklarını kullanmakta serbesttir.

(5) Tüketicinin sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim hakkını seçtiği durumlarda, ödemiş olduğu bedelin tümü veya bedelden yapılan indirim tutarı derhâl tüketiciye iade edilir.

(6) Seçimlik hakların kullanılması nedeniyle ortaya çıkan tüm masraflar, tüketicinin seçtiği hakkı yerine getiren tarafça karşılanır. Tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu hükümleri uyarınca tazminat da talep edebilir.

Zamanaşımı başlıklı 12. maddesinde ise (1) Kanunlarda veya taraflar arasındaki sözleşmede daha uzun bir süre belirlenmediği takdirde, ayıplı maldan sorumluluk, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile, malın tüketiciye teslim tarihinden itibaren iki yıllık zamanaşımına tabidir. Bu süre konut veya tatil amaçlı taşınmaz mallarda taşınmazın teslim tarihinden itibaren beş yıldır.

(2) Bu Kanunun 10 uncu maddesinin üçüncü fıkrası saklı olmak üzere ikinci el satışlarda satıcının ayıplı maldan sorumluluğu bir yıldan, konut veya tatil amaçlı taşınmaz mallarda ise üç yıldan az olamaz.

(3) Ayıp, ağır kusur ya da hile ile gizlenmişse zamanaşımı hükümleri uygulanmaz." hükmü getirilmiştir.

Konusunda uzman bilirkişi heyeti tarafından araç incelenerek düzenlenen ve hüküm vermeye yeterli bulunan rapor ile  aracın güç aktarma sistemi arızasına ilişkin ilk ihbarın teslim tarihinden yaklaşık 4 ay sonra yapıldığı, aracın kullanım hatasından kaynaklanmayan imalat hatasına dayalı satın alma esnasında makul ve yeterli bir süre incelemeyle anlaşılamayacak seyir güvenliğini ve sürüş konforunu olumsuz etkileyen muadili olan malların kullanım amacını karşılamamasına yol açan, tüketicilerin makul olarak beklediği faydaları azaltan güç aktarma sistemi arızası nedeniyle 6502 sayılı Yasanın 8. maddesi kapsamında gizli ayıplı mal niteliğinde  olduğu bildirilmiştir.

İbraz edilen iş emirleri ve bilirkişi raporu ile, davacı tarafından 24/10/2011 tarihinde viteste geç atma şikayeti, 19/12/2011 tarihinde gaz pedalına basınca tak sesi geldiği şikayeti ile servise başvurulduğu, 28/01/2013 tarihli başvuruda şikayetin vites geçişlerinde titreme olduğu, 02/03/2013 tarihinde aracın vitiste takılı kalması nedeniyle yolda kaldığı, komple şanzımanın değiştirildiği, 23/05/2014 tarihinde aracın 3. vitesde gaz yemediği şikayeti, 27/05/2014 tarihinde 3/5/7. viteslere geçememe şikayeti ile servise başvurulduğu  anlaşılmakta olup,  bilirkişi raporuna göre, 24/10/2011 tarihinde 5.857 km de olmak üzere, 05/12/2011 tarihinde 7,972 km de, 28/01/2013 tarihinde 34,830 km de, 02/03/2013 tarihinde 36,899 km de, 23/05/2014 tarihinde 65,037 km de ve 27/05/2014 tarihinde 65.281 km de güç aktarma sistemi arızası ile yetkili servise başvurulmuştur.

Bilirkişi raporunda, 19/12/2011 tarihli iş emrinde yer alan 34F2 servis aksiyonu ve 23/05/2014 tarihli iş emrinde yer alan 34F8 servis aksiyonu, açıklamalarının, dava konusu araçta, içeriği tüketici tarafından anlaşılmayacak işlemler yapıldığını gösterdiği, servis belgelerinde, dava konusu araca yapılan müdahalelerin kodlanarak içeriği belirtilmeden yer almasının. Sanayi Mallarının Satış Sonrası Hizmetleri Hakkında Yönetmelik'in. Servis Fişi başlığı altında verilen ve servis istasyonlarına, kendilerine intikal ettirilen arızalı mallar ile ilgili olarak servis fişini tekemmül ettirmek ve tüketicilere vermek zorunluluğu getiren 11, maddesinin "d" fıkrasında "Malın arızası ve yapılan işlemler (açık olarak yazılacaktır)" şeklinde yer alan zorunluluğa aykırı olduğu,  yapılan araştırmada, her iki aksiyonun dava konusu araçta da kullanılan güç aktarma sistemine ait yazılım ile ilgili olduğunun anlaşıldığı, üretici firma tarafından güç aktarma sistemi yazılımının satıştan sonra güncellenmesi, güç aktarma sistemi arızsının varlığının üretici tarafından da bilindiğini, araçlar satışa sunulduktan sonra program güncellemeleri yapılarak giderilmeye çalışıldığını gösterdiği belirtilmiştir.

Bu durumda, servis girişlerinde yapılan işlemler, şanzımanın bir kez değiştirilmesine  rağmen sorunun  giderilemediği de göz önüne alındığında, bilirkişilerin sorunun davalılarca bilindiği görüşüne itibar edilmiş ve anılan hükümler birlikte değerlendirildiğinde, davacının garanti süresi içinde başvurduğu araçtaki gizli ayıbın onarılamamış olması karşısında zamanaşımı süresinin dolmadığı sonucuna varılmıştır. 

Hüküm vermeye yeterli bulunan  bilirkişi raporuna göre, dava konusu araç ayıplı olup, davalılar vekilinin ileri sürdüğü gibi, arızanın orijinal olmayan jant kullanımından kaynaklanmamaktadır.

Kaldı ki, davacının 02/03/2013 tarihli şikayeti üzerine şanzıman değiştirilmiştir.

TKHK'nn 11/4. maddesi gereğince tüketici seçimlik hakkını değişim yönünde kullanarak, aracın 0 km yenisi ile değişiminin istendiği dava dilekçesinde belirtilmiş ise de, söz konusu hüküm uyarınca aracın ayıpsız misliyle değişimi talep edilebileceğinden, aracın ayıpsız misliyle  değişimi yönünden talebin kabulü gerekmiştir.

Her ne kadar davalılar vekili tarafından celbedilen hasar dosyaları incelenmek suretiyle düzenlenen ek raporda, araçtaki söz konusu hasarlar nedeniyle meydana gelen değer kaybı 5.000-TL olup, davacı aracın ayıpsız misli  ile değişimini istediğinden, değer kaybının davacıdan tahsiline karar verilmiştir.

Dava dilekçesi ile, araçtan mahrum kalınan günler için günlük 100-TL istenmiş olmakla birlikte,  bilirkişi 2. Ek raporunda, 18 gün için dava konusu aracın yaşı da dikkate alınarak, mahrum kalınan zararın 1.080-TL olduğu bildirilmiş olup, davacı vekili 15/11/2016 tarihli oturumda, talebini ıslah ederek 1.080-TL nın dava tarihinden itibaren avans faizi ile tahsilini istemiş olmakla, talep ıslah talebi doğrultusunda  kabul edilmiştir.

Tüm bu nedenlerle davanın kısmen kabulüne karar verilmesi gerekmiştir.

HÜKÜM /

1-Davanın kısmen kabulü ile dava konusu aracın tüm takyidatlardan ari olarak davalılara iadesi ile, aracın ayıpsız misliyle değiştirilmesine, 

2-Araçtaki hasar nedeniyle oluşan değer kaybı olan 5.000-TL'nın davacıdan alınarak davalılara verilmesine,

3-1.080-TL'nın davalılardan alınarak davacıya verilmesine, 980-TL'na ıslah tarihi olan  15/11/2016 tarihinden itibaren avans faizi yürütülmesine,

4-AAÜT'nun 13. maddesi gereğince 900,00-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine, 

5-AAÜT'nun 13. maddesi gereğince 5.631,04  -TL nispi vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine, 

6-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinden kabul ve red oranına göre takdiren %91'ine  isabet eden ve aşağıda dökümü gösterilen 1.193,01-TL yargılama giderinin davalılardan alınarak    davacıya verilmesine

7-31,40-TL başvuru harcı ile 3.279,52-TL karar harcı olmak üzere toplam 3.310,92-TL harcın davalılardan alınarak hazineye gelir kaydına,

           Tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar davacı vekili ve davalılar vekilinin yüzüne karşı açıkça okunup usulen anlatıldı.27/12/2016

                            Katip e-imzalıdır            Hakim ¸e-imzalıdır 

YARGILAMA GİDERLERİ

Tebligat(  9   adet): 95,00-TL

Müzekkere(  1   adet): 16,00-TL

Bilirkişi ücreti: 1.200-TL

TOPLAM: 1.311,00-TL

%   91'ine isabet eden kısım:1.193,01-TL

• AYIPLI MAL (ARAÇ) DAVALARI İLE İLGİLİ TÜKETİCİ MAHKEMESİ KARARLARI »
• DİĞER TÜKETİCİ MAHKEMESİ KARARLARI »
• AYIPLI ARAÇLARLAR İLE İLGİLİ UZMAN BİLİRKİŞİ RAPORLARI »

Dikkat: Yukarıdaki makalenin tüm hakları saklıdır (© Hukuk Makaleleri/ Tüketicinin Tercih Hakkı -2011). Makale veya makalenin herhangi bir kısmını veya Mahkeme Kararlarını, herhangi bir iletişim ortamında (internet, basın veya yerel ortamlar) veya mahkeme dava dosyalarında Av.Yusuf Ayık'tan yazılı izin alınmadan kullanılamaz. Aksi durumlar emeğe saygısızlık ve 5846 sayılı Fikir ve San. Es. Kanunu'na muhalefet anlamına geleceği gibi uğranılan zararlar nedeniyle de herhangi bir sorumluluk kabul edilmez.